Ook spanning in de Oost-Chinese Zee

27 oktober - De commandant van de VS-troepen in Japan, luitenant-generaal Schneider, heeft verklaard dat de kapaciteit van het Japanse en het Amerikaanse leger in de Oost-Chinese Zee volstaat om "gevechtstroepen te leveren om de Senakaku-eilanden te verdedigen." De Senkaku (China: Diaoyu) zijn een onbewoonde eilandengroep, die wordt gekontroleerd door Japan, maar opgeëist door China en Taiwan.
De generaal deed zijn uitspraak bij het begin van de gezamenlijke tweejaarlijkse oefening Keen Sword 21, waaraan ook Canada meedoet [met het fregat Winnipeg]. De tiendaagse oefening (tot 5 november) omvat 37.000 Japanse militairen en 9000 van de VS, 20 schepen en 170 stuks vliegend materieel. Ingezet zijn onder meer het vliegdekschip Ronald Reagan met zijn destroyers en de Japanse helikoptercarrier Kaga, net terug uit de Zuid-Chinese Zee. Voor het eerst wordt ook cyberwar en elektronische oorlogsvoering beoefend.
Half oktober waren twee schepen van de Chinese kustwacht meer dan 57 uur aanwezig geweest binnen de twaalfmijlszone rond de eilanden. Ze negeerden de oproep van de Japanse kustwacht om het gebied te verlaten. Er zit een stijgende lijn in dit soort incidenten.
Bronnen: NHK World-Japan, South China Morning Post (Laura Zhou), Deutsche Welle (Martin Fritz)

EU-agentschap Frontex koopt drones van Airbus en Israël

22 oktober - Airbus en twee Israëlische bedrijven hebben kontrakten ter waarde van 100 miljoen euro afgesloten om het grensbewakingsagentschap Frontex te voorzien van drones voor maritieme luchtpatrouilles. Airbus en het Israëlische staatsbedrijf IAI gaan de Heron drone leveren die 24 uur in de lucht kan blijven. Het partikuliere Israëlische bedrijf Elbit levert de Hermes drone (36 uur in de lucht). De operaties zullen worden uitgevoerd rond Griekenland en/of Italië en Malta. De eerste tests van de Airbus drone zullen plaatsvinden op Kreta.
Tests met de Falco Evo drone van het Italiaanse bedrijf Leonardo voor het Italiaanse en Maltese luchtruim hebben al plaatsgevonden in juni 2019. Deze drones maken het mogelijk het overzetten van vluchtelingen van een 'moederschip' op een kleinere boot te voorkomen door het moederschip tijdig te onderscheppen. De praktijk is juridische omstreden, omdat de wettelijke verplichting om een schip in nood bij te staan mogelijk niet geldt voor drones.
Bron: Euractiv (Frederica Martiny)

Geheime hulp VS voor Taliban bij strijd tegen ISIS

22 oktober - De Washington Post onthult dat in de oostelijke Afghaanse provincie Kunar special forces van de VS de Taliban met drone-aanvallen en ander vliegend materieel helpen bij offensieven tegen het plaatselijke filiaal van ISIS. De informatie komt van de counterterrorism Task Force van het elite Joint Special Operations Command (JSOC) op vliegbasis Bagram.
Direct kontakt tussen de Taliban en de VS-militairen is hiervoor niet nodig, Met hun inlichtingenmiddelen zien en horen de Amerikanen de voorbereidingen voor een offensief. Ze plannen dan luchtaanvallen op de meest effektieve doelen. De Talibaneenheden wachten tot ze de explosies van bommen en Hellfire geleide wapens hebben gehoord en vallen dan de posities van ISIS aan. Het team van JSOC dat hieraan werkt wordt spottend de 'Talibanluchtmacht' genoemd.
In een eerdere fase was alleen sprake van de-konfliktering: Taliban die zich opmaakten voor een aanval op ISIS werden door de VS niet aangevallen.
Bron: The Washington Post (Wesley Morgan)

VS leveren Taiwan wapens die het vasteland kunnen bereiken

28 oktober - De laatste wapenleveranties aan Taiwan maken het mogelijk een Chinese invasiemacht te bestoken als deze zich zou gaan verzamelen. Een pakket ter waarde van 1,8 miljard dollar omvat onder meer:
- 135 AGM-84H [Standoff Land Attack Missile Expanded Response kruisraketten [SLAM-ER] met een bereik van meer dan 270 km voor de F-16V gevechtsvliegtuigen
- 11 op trucks getransporteerde [High Mobility Artillery Rocket Systems - HIMARS - M142] raketlanceerders met 64 Army Tactical Missiles die doelen tot 300 km afstand kunnen bereiken.
[- 64 Army Tactical Missile Systems (ATACMS) geleide wapens met een bereik van 300km]
Bij een tweede pakket van 2,4 miljard horen 400 Harpoon anti-scheepsraketten met een bereik van 125 km, 100 lanceertrucks en radarinstallaties. Dit is de landversie van dit wapen die kan worden ingezet tegen doelen op land zoals lanceerplatforms en haveninstallaties.
Dit zijn de eerste offensieve wapens sinds 1979 die door de VS worden verstrekt. Ze kunnen de kustgebieden van het Chinese vasteland bereiken.

Andere ontwikkelingen:
- Eind september vlogen P-8As van de VS-marine vanuit vliegbasis Kadena in Japan naar de zee ten zuiden van Taiwan. Ze waren bewapend met AGM-84 Harpoon anti-scheepsraketten.
- Op 21 oktober vloog een RC-135W Rivet Joint spionagevliegtuig van de US Air force over Taiwan en de hoofdstad Taipei. Dit is een van best uitgeruste spionagevliegtuigen van de VS, dat met name bestemd is om de 'elektronische slagorde' van de tegenstander in kaart te brengen.
Bronnen: South China Morning Post (Kristin Huang, Lawrence Chung), The Drive - The War Zone (Joseph Trevithick)

Indonesië weigert spionagevliegtuigen VS

20 oktober - Indonesië heeft in juli en augustus van dit jaar een voorstel van de VS verworpen om hun P-8 Poseidon maritieme lange-afstandspatrouillevliegtuigen daar te mogen laten landen en bij te tanken. Het land heeft al heel lang een neutraliteitspolitiek en wil niet meedoen met de Chinees-Amerikaanse rivaliteit. Ze oefenen wel met andere landen.
De P-8 heeft een cruciale rol bij het in de gaten houden van de Chinese vlootopbouw in de Zuid-Chinese Zee. Indonesië weert af en toe Chinese vissers- en kustwachtschepen uit delen van die zee waarvan het de Chinese claims bestrijdt. De VS hebben de laatste tijd gebruik gemaakt van bases in Singapore, de Filipijnen en Maleisië voor P-8 vluchten boven de Zuid-Chinese Zee. Zeker sinds zes jaar vinden dergelijke vluchten plaats.
De P-8 kan sonarboeien plaatsen en geleide wapens meenemen om vijandelijke schepen op te sporen en aan te vallen. Ook kan het drones kontroleren.
Bron: Reuters (Tom Allard)

Italiaanse ruzie over JSFs

21 oktober - Er is ruzie ontstaan tussen de Italiaanse krijgsmachtdelen over wie het eerst de beschikking krijgt over de F-35B (Joint Strike Fighter), de STOL-versie met een verkorte start- en landingsbaan. De marine heeft deze nodig om de verouderde AV-8 Harriers op hun vliegdekschip Cafour te vervangen (tot 2025 kunnen ze met kunst- en vliegwerk mee, zonder de Link-11 voor uitwisseling van data binnen de NAVO). De luchtmacht wil ze voor overzeese militaire interventies beschikbaar hebben, waar het vliegtuig vanaf kortere startbanen kan vliegen.Tot nu toe zijn de eerste twee F-35Bs naar de marine gegaan en de derde naar de luchtmacht, die daarnaast 60 standaard F-35As moet krijgen. Het gaat nu om het vierde vliegtuig, de marine heeft er drie nodig om operaties vanaf de Cavour uit te kunnen voeren. De huidige twee zijn nu in de VS voor training tot eind 2021.
Daarnaast is ook de vliegbasis voor de F-35s nog punt van diskussie. Het heeft logistieke voordelen om alle F-35Bs op één basis te plaatsen. Dat kan dan ofwel de marinebasis bij Grottaglie worden ofwel vliegbasis Amendola van de luchtmacht. Beide bases liggen in Puglia in het zuiden van het land. De luchtmacht heeft in juli al een keer met zijn F-35B naar het eilandje Pantelleria gevlogen om de kapaciteit voor een expeditionaire operatie te testen.
Bron: Defense News (Tom Kington)

Rumtevaartcentrum NAVO komt in Ramstein

23 oktober - De NAVO-ministers van defensie hebben gisteren besloten dat het Space Center van het bondgenootschap op de Duitse vliegbasis Ramstein zal worden gevestigd bij het daar al aanwezige Air Force Command van de NAVO.
In eerste instantie moet daar informatie over mogelijke dreigingen tegen satellieten van de NAVO-landen worden verzameld. In de toekomst kan het ruimtevaartcentrum uitgroeien tot een commandocentrum voor de verdediging van de satellieten tegen aanvallen.
In Ramstein is ook het Air and Space Operation Centre (AOC) van het VS-leger gevestigd, dat betrokken is bij de drone-aanvallen in het Midden-Oosten en Afrika. Het AOC fungeert als relaisstation met satellieten voor het verbindingsverkeer dat de aanvallen vanuit de VS aanstuurt.
Daarnaast komt er ook een expertisecentrum voor de ruimtevaartactiviteiten van de NAVO. Over de lokatie daarvan moet nog een besluit worden genomen. Een kandidaat is Kalkar waar nu al het Joint Air Power Competence Centre (JAPCC) is gevestigd. Maar ook Toulouse waar het nationale Franse ruimtevaartcentrum zit is een optie.
Vorig jaar heeft de NAVO de ruimte aangewezen als vijfde operatiegebied naast zee, land, lucht en cyber. Bondgenoten kunnen nu gevraagd worden om kapaciteit voor satellietverbindingen of transfer van beelddata ter beschikking te stellen. Voor de militaire interventies in de hele wereld zijn de NAVO-landen sterk afhankelijk geworden van satellieten. Meer dan de helft van de 2000 satellieten die rond de aarde cirkelen zijn eigendom van NAVO-leden.
Intussen ontwikkelt de Federatie voor de Duitse Industrie plannen om op de Noordzee bij de Doggersbank een mobiel lanceerplatform te bouwen dat gebruikt kan worden door Duitsland en de NAVO om satellieten te lanceren.
Bronnen: Süddeutsche Zeitung (DPA), German-Foreign-Policy.com, Defense News (Sebastian Sprenger)

Russisch-Egyptische marine-oefening in de Zwarte Zee (UPDATE)

18 oktober - Militaire delegaties van Egypte en Rusland zijn drie dagen bijeen geweest in Novorossiysk aan de Zwarte Zee om de gezamenlijke marine-oefening Brug der Vriendschap in de Zwarte Zee voor te bereiden. De oefening zal worden uitgevoerd door taktische formaties van de Russische Zwarte Zeevloot en de Egyptische marine, ondersteund door vliegtuigen met als thema de beveiliging van zeeroutes. In 2019 werd een eerdere editie van Brug der Vriendschap gehouden in de Middellandse Zee. Het oefengebied bevindt zich op 3000 km van Egypte. De Egyptische marine is onder president al-Sisi versterkt met twee Duitse onderzeeërs Type 209/1400, twee landingsschepen Mistrall en een FREMM-fregat uit Frankrijk.
Waarnemers zien een en ander als een signaal aan rivaal Turkije dat de Egyptische marine in staat is om expeditionair op te treden aan de achterdeur van Turkije. Overigens vooralsnog een signaal in stilte, want het Egyptische leger geeft geen commentaar aan Al-Monitor, die de oefening meldde. Escalatie met Turkije op dit moment komt Egypte kennelijk niet uit, nu de besprekingen over een wapenstilstand in Libië, waar beide landen interveniëren, enige vooruitgang boeken. 

VS in Roemenië en Bulgarije

Intussen in Washington meldt de Examiner dat gastlanden (host nations) Roemenië en Turkije nog niet klaar zijn om VS-troepen die volgens de plannen van president Trump zouden worden teruggetrokken uit Duitsland bij toerbeurt op te vangen. Ze moeten in de ogen van conservatieve denktanks als de Heritage Foudation een Russische greep naar Odessa voorkomen. Roemenië heeft een roulerende presentie van 800 VS-militairen op een aantal bases, waaronder vliegbasis Mihail Kogalniceanu, marinesteunpunt Deveselu en de multinationale Divisie Zuidoost van de NAVO in Boekarest. Bulgarije hoogstens enkele honderden tegelijk op het oefenterrein Novo Selo en de vliegbases Graf Ignatievo en Bezmer. Uitbreiding is afhankelijk van forse investeringen in de infrastruktuur (vliegvelden, munitiedepots etc.). Daarvoor is in principe het European Deterrence Initiative (EDI - 20 miljard dollar) van het Pentagon beschikbaar, maar de bouw van nieuwe kapaciteit zou jaren in beslag nemen. Korruptie levert extra problemen op.
Bronnen: Al-Monitor (Muhammed Magdy), Washington Examiner (Abraham Mahshie)
UPDATE: Zes F-16s van het 555ste Fighter Squadron (31ste Fighter Wing) van de US Air Force en andere onderdelen van de Italiaanse vliegbasis Aviano zijn vier weken in Bulgarije ingezet op vliegbasis Graf Ignatievo in het kader van de Enhanced Air Policing operatie van de NAVO. Ook van 18 tot 25 september vond een dergelijke inzet van zes F-16s van het 555ste plaats in het kader van oefening Thracian Viper met MiG-29s van de Bulgaarse luchtmacht. F-16s van de 31ste Wing waren de eerste drie weken ook paraat voor het geval van een alarm uit het Combined Air Operations Centre (CAOC) in Torrejon (Spanje). Op Aviano liggen twee Amerikaanse Fighter Squadrons met F-16, het 510e en het 55ste
Bron: Air Force Times (Stephen Losey)

Vijfde Legerkorps van de VS gereactiveerd

16 oktober - In Fort Knox is het Vijfde Legerkorps (V Corps) van de US Army gereactiveerd. Vanaf 2022 zullen deze troepen regelmatig bij toerbeurt naar Europa worden gestuurd. Een vooruitgeschoven commandopost met de naam V Corps Headquarters (Forward) wordt geïnstalleerd in Poznan in Polen. Daar komen 200 van de 635 stafmilitairen te liggen, die de operaties in Europa zullen leiden. In 2021 zullen ze een belangrijke rol spelen bij de planning van de NAVO-oefening Defender-Europe 21, die zal plaatsvinden in de Balkan en de Zwarte Zee. Overigens moeten nog wel de nodige overeenkomsten met Polen worden gesloten.
Het korps heeft een lange geschiedenis in Europa vanaf de Eerste Wereldoorlog (2018), de Tweede Wereldoorlog en tijdens de Koude Oorlog in Duitsland. In 2015 werd het pas gedeactiveerd en nu dus opnieuw opgericht.
* Het stationeren van een vooruitgeschoven hoofdkwartier van een Legerkorps betekent dat US Army rekening begint te houden met de mogelijkheid van een grotere oorlog in Europa, waarbij meerdere divisies gecoördineerd worden ingezet. Sinds de Irakoorlog werd hoofdzakelijk gewerkt met losse brigades en (versterkte) brigadegevechtsteams voor de verschillende oorlogstheaters (Midden-Oosten, Afghanistan etc.). Nu wil men in Europa meer plannings- en leidingskapaciteit dichter bij een eventuele frontlijn hebben.
Bron: Stars and Stripes (John Vandiver)

De Ronald Reagan is terug in de Zuid-Chinese Zee

15 oktober - Het eskader van het vliegdekschip Ronald Reagan (CVN-76) is voor de derde keer in 2020 teruggekeerd in de Zuid-Chinese Zee. De laatste keer was half augustus. De Carrier Strike Group, die voorwaarts is gestationeerd bij de Zevende Vloot in Japan, bestaat verder uit de geleide-wapen-kruiser Antietam (CG-54) en de destroyers Halsey (DDG-97) en John S. McCain (DDG-56). Het eskader heeft er deze trip al zo'n 100.000 km opzitten (56.000 zeemijl). De laatste tijd is doorgebracht in de Indische Oceaan, twee keer gevaren door de Straat van Malakka en geoefend.
Intussen zeilde de destroyer Barry (DDG-52) op 14 oktober door de Straat van Taiwan. Voor het laatst gebeurde dat op 31 augustus. eerder deze maand voerde de John McCain een vrije navigatie operatie (FONOP) uit bij de Paracel-eilanden, net als de vorige vlootbeweging onder Chinees protest.
* Volgens de VS-marine vinden deze FONOPs al plaats sinds 1979. De US Navy is gewend te gaan waar ze willen en maakt gebruik van een ring van kleine en grote militaire bases en logistieke steunpunten op Hawaï en Guam en bij bondgenoten rond China (Australië, Japan, Zuid-Korea en de Filipijnen, maar ook de Marshall-eilanden, de noordelijke Marianen, Saipan en Tinian).
Bronnen: USNI News (Sam LaGrone), US Pacific Fleet (Luitenant ter Zee Sean Brophy)
ZIE OOK: Ann Wright, Dangers of military confrontation between the US and China around Taiwan end in the South China Sea. Common Dreams, 14 oktober 2020

Wedijver tussen VS-mariniers en landmacht in de Stille Oceaan

14 oktober - In de bewapeningswedloop met China in het Pacifisch gebied zijn het Korps Mariniers van de VS en de landmacht elkaars konkurrenten, stelt Defense News. Vroeger waren aanvallen over grote afstanden het domein van de marine met vliegdekschepen en de luchtmacht met op het land gestationeerde bommenwerpers. Maar na het opzeggen van het INF-verdrag, dat raketten op land met een bereik groter dan 500 km verbood, ontstaan nieuwe mogelijkheden voor andere krijgsmachtdelen.
De mariniers willen het aantal mobiele batterijen geleide wapens uitbreiden van zeven tot 21. Daarnaast willen ze een nieuwe antischeepsraket, de Naval Strike Missile en Tomahawk kruisraketten toevoegen aan hun arsenaal, dat op eilanden moet worden opgesteld. Het doel is te kunnen schieten op afstanden tussen 800 en 1600 km.
Ondertussen werkt de landmacht aan zijn Precision Strike Missile met een bereik van 550 km, dat in 2023 operationeel moet zijn. Uitbreiding tot 750 km voor precisievuur is mogelijk. Eveneens in 2023 moet een batterij Long Range Hypersonic Weapon met een op wegen mobiele lanceerder worden opgesteld. Grotere afstanden kunnen bereikt worden met land-attack missiles zoals kruisraketten en ballistische raketten.
Bron: Defense News (David B. Larter)

F-35s van VS en Israël oefenen voor de derde keer samen (UPDATE)

14 oktober - Op 12 oktober hebben Amerikaanse F-35As van het 421ste Expeditionary Fighter Squadron (380ste Air Expeditionary Wing) - ook wel bekend onder de naam Black Widows - en Israëlische F-35Is Adir van het 116e Squadron samen boven Israël geoefend tijdens Enduring Lightning III - de derde editie van deze F-35 oefening.
De F-35s (Joint Strike Fighters) van de US Air Force zijn gestationeerd op vliegbasis al Dhafra in de Verenigde Arabische Emiraten. Het 340ste Expeditionary Air Refueling Squadron van basis Al Udeid in Qatar en het 908ste Expeditionary Air Refueling Squadron van al Dhafra tankten bij met een KC-10 Extender en een KC-135R Stratotanker. Van de kant van Israël leverde het 122ste Squadron luchtverkeerskontrole met hun Nachshon vliegtuigen en dienden de F-16Is van het 115e Squadron als oefenvijand.
Bron: Air Force Times (Stephen Losey)
UPDATE: 16 oktober - Het 77ste Expeditionary Squadron (de 'Gamblers') uit Zuid-Carolina is met zijn F-16s aangekomen op vliegbasis Prins Sultan in Soedi-Arabië bij de 378ste Air Expeditionary Wing.

De anti-drugspatrouille van Southern Command

14 oktober - Het kustslagschip (Littoral Combat Ship) Gabrielle Giffords (LCS-10) vaart in het verantwoordelijkheidsgebied van de Amerikaanse Vierde Vloot om de anti-drugspatrouille van de Joint Interagency Task Force South in het Caribisch gebied en de oostelijke Pacific te ondersteunen.Andere schepen die nu zijn ingezet bij de Vierde Vloot en Southern Command zijn de Sioux City (LCS-11), de Detroit (LCS-7) en de destroyer William P. Lawrence (DDG-110). De Lawrence voerde begin deze maand een Freedom of Navigation Operation (FONOP) uit bij Venezuela, de derde dit jaar. Deze vinden volgens Southern Command plaats in de zee net buiten de territoriale wateren, maar waar Venezuela rechten claimt
De Giffords (genoemd naar een Congreslid die slachtoffer was van een mislukte moordaanslag in Arizona) was eerder een jaar lang aktief in de Stille Oceaan en hield afgelopen week een 'passeeroefening' (passing exercise) met El Salvador. Dit is een oefening tussen schepen van twee marines om na te gaan of ze met elkaar kunnen communiceren en samenwerken.
De kustslagschepen zijn kleinere schepen (tussen patrouilleboot en fregat - vergelijkbaar met korvetten) die voorzien zijn van helikopters en een beperkt aantal militairen met hun materieel an land kunnen zetten.
In de eerste drie maanden van dit jaar heeft SOUTHCOM meer schepen ingezet dan in de hele periode sinds 2015.
De Venezolaanse marine heeft inmiddels Chinese C-802A anti-scheepsraketten aangeschaft. Deze zijn te vergelijken met de Harpoon die bij veel NAVO-marines in gebruik is, ook Nederland.
Bronnen: USNI News (Mallory Shelbourne), Navy Times (Geoff Ziezulewicz)

Eerste oefening taktische informatie-oorlog van VS-landmacht

13 oktober - Een onderdeel van het 915e Bataljon Cyberoorlog (ECT-01) heeft de eerste taktische oefening in informatieoorlogsvoering gehouden. Dit in 2019 door US Army Cyber Command opgerichte bataljon bestaat uit twaalf expeditionaire cyber- en elektromagnetische (CEMA) teams (ECT). Ze gaan tijdens militaire interventies mee met de troepen van brigadegevechtsteams en andere taktische formaties om ze te ondersteunen met cyberkapaciteit, elektronische oorlogsvoering en informatie-operaties.
De CEMA-teams voeren niet alleen zelfstandig cyberoperaties uit, maar stellen zich ook op de hoogte van de informatie-omgeving tijdens de inzet (internet, sociale media, klassieke media. Ze proberen onder meer de werkstations, de servers die propaganda verspreiden en de fysieke rekruteringsbijeenkomsten van de groepen die ze op de korrel nemen (de targets) in kaart te brengen. In één scenario onderzochten de cyberkrijgers een sociale media account en een website van een mensenrechtengroep, die optrad als front voor een groep terroristen om adressen en lokaties op te sporen.
Bron: C4isrnet.com (Mark Pomerleau)
AANVULLING: In een eerder artikel wordt ook melding gemaakt van het infiltreren van WiFi-knooppunten en toegang tot interceptie van CCTV. Het 915e is het enige onderdeel binnen de US Army dat zulke offensieve cyberoperaties mag uitvoeren. Hoger in de organisatie zit het Intelligence, Information, Cyber, Electronic Warfare and Space (I2CEWS) detachement (I2CEWS) van de Multi-Domain Task Force (MDTF), die op het niveau van de regionale bevelhebbers werkt (Pacific Command, European Command) en op dit moment alleen defensief kan opereren.

Nukleaire NAVO-oefening Steadfast Noon begonnen (UPDATE)

13 oktober - Het is weer herfst, dus tijd voor de jaarlijkse geheime nukleaire NAVO-oefening Steadfast Noon, die overigens stelselmatig uitlekt. Deze keer vindt de oefening plaats vanuit de Duitse vliegbasis Nörvenich in Noordrijn-Westfalen bij Keulen, een reservebasis voor taktische B61 kernwapens van de VS (er is daar slechts een voorziening voor de opslag van kernwapens). De Duitse luchtmacht met Tornado-vliegtuigen [van het Taktisches Lufwaffengeschwader 33 uit Büchel en dit jaar ook de Italiaanse (tien stuks vliegend materieel), Belgische en Nederlandse luchtmacht wordt geoefend bij het afwerpen van deze bommen. Ook valt dit jaar nadruk op het transport van kernwapens vanuit de ondergrondse kluizen (vaults) naar de vliegtuigen, waar ze dan onder worden gehangen. Er wordt overigens niet met scherpe kernwapens gevlogen, in de lucht worden alleen de procedures geëxerceerd.
Tegelijkertijd verloopt op de basis Büchel in de Eifel de oefening Resilient Guard, waarbij onder meer de verdediging van de basis tegen een luchtaanval en de inzet van Patriot luchtdoelraketten in lastig terrein wordt geoefend. Er zijn daar twee groepen luchtafweer met geleide wapens van de Bundeswehr aktief [Flugabwehrraketengruppen 24 en 26]. Dit is de plaats waar de twintig 'Duitse' B61 bommen in vredestijd liggen opgeslagen.
Bronnen: DPA, German-Foreign-Policy.com
UPDATE: 21 oktober - De oefening blijkt zowel in Duitsland als in Nederland te hebben plaatsgevonden. Op Volkel hebben zelfs NAVO-sekretaris-generaal Stoltenberg, commandant European Command ****VS-generaal Wolters en minister van defensie Bijleveld de zaak geïnspekteerd. De vijftig deelnemende vliegtuigen vlogen boven West-Europa en de Noordzee.
Niet-nukleaire NAVO-vliegtuigen nemen ook deel aan het programma SNOWCAT (Support of Nuclear Operations with Conventional Air Tactics) ter ondersteuning van de nukleaire aanvalstaak. Dat zou bijvoorbeeld voor de Poolse luchtmacht kunnen gelden.
Bronnen: Augen Geradeaus (T. Wiegold), NATO Watch

EU heeft moeite om troepen op de been te brengen

12 oktober - De EU heeft dringend troepen nodig om de twee gevechtsgroepen (BG - Battle Groups), die in de eerste helft van 2021 paraat moeten staan, te vullen. Dat blijkt uit de woorden van de hoogste Europese militair, de voorzitter van het Militaire Comité van de EU. De Italiaanse ****-generaal Claudio Graziano riep zijn 27 kollega's al tijdens een vergadering in juli op het nodige personeel en materieel beschikbaar te stellen. Maar in november mag hij het nog een keer proberen tijdens een konferentie om Europese troepen te verzamelen voor wereldwijde inzet. Eigenlijk is het al veel te laat. De troepen moeten normaal gesproken een jaar met elkaar oefenen en gecertificeerd worden voor inzet. Het is een snelle interventiemacht die moet kunnen optreden in tal van soorten operaties van humanitaire hulp tot preventieve aktie in geval van oorlog. De BG's zijn echter sinds hun ontstaan in 2005 nog nooit ingezet. Ze hebben een omvang van 1500 militairen elk, rond een lead nation (momenteel Duitsland en Italië). Er wordt nu overwogen de huidige twee landen te vragen langer te blijven. Mogelijk zou ook Frankrijk kunnen bijspringen.
Bron: Welt am Sonntag (Christoph B. Schiltz)

Turkse F-16s zijn in Azerbeidzjan

7 oktober - De War Zone meldt dat satellietbeelden van 3 oktober laten zien dat op dat moment zeker twee F-16s aanwezig waren op het internationale vliegveld Ganja in Azerbeidzjan. Het zijn waarschijnlijk Turkse F-16s, Azerbeidzjan zelf heeft geen gevechtsvliegtuigen van dit type, zijn luchtmacht vliegt meest met Russisch materieel. Het beeld laat ook een licht transportvliegtuig zien, vermoedelijk een CN-235. Ganja ligt in het westen van Azerbeidzjan, minder dan 80 km ten noorden van de Armeense enklave Nagorno-Karabach.
Turkije ontkent de aanwezigheid van zijn F-16s sinds het uitbreken van de oorlog over Karabach tussen Azerbeidzjan en Armenië op 27 september. Volgens Armenië zou een Turkse F-16 op 29 september een van hun Su-25 vliegtuigen voor luchtsteun aan grondtroepen hebben neergehaald. Dit bericht is tot nu toe niet bevestigd.
Op 31 juli was bekend gemaakt dat een kontingent Turkse F-16s was verplaatst naar Ganja in het kader van de bilaterale oefening TurAz Qartali 2020. Dat kwam nadat gevechten tussen beide landen weer waren opgelaaid. Op dat moment kwam het nog niet tot een grotere oorlog. De oefening liep af op 10 augustus. Op 10 september waren zes Turkse vliegtuigen en een CN-235 (ter ondersteuning voor het F-16 detachement) nog steeds aanwezig op Ganja, volgens de gepubliceerde beelden.
In de lucht maakt Azerbeidzjan nu ook gebruik van door Turkije geleverde Bayraktar TB2 bewapende drones met Israëlische bommen (Harop, zogenaamde loitering munition, die een tijdlang boven het doelgebied kan blijven hangen). Ook wordt geschoten met taktische ballistische raketten (Israëlische Lora van de kant van Azerbeidzjan, Russische Tochka-U van Armeense kant) en artillerie, ook op burgerdoelen.
Een van de eersten die de F-16s op de beelden ontdekte was Christiaan Triebert van het New York Times Visual Investigations team.
* Het konflikt over Nagorno Karabach loopt sinds 1994. De enklave, nu hoofdzakelijk bewoond door Armeniërs, heeft de onafhankelijkheid uitgeroepen. Aangrenzend vlak grensgebied is bezet, zodat de fysieke aansluiting met Armenië is verzekerd. De enklave zelf is meest bergachtig, zeer lastig terrein om terug te veroveren. Dit laatste is de Azerbeidzjaanse ambitie, mogelijk wil men met de huidige operatie volstaan met het insnoeren van de enklave (maar denk aan Srebrenica...)
Bron: The Drive - The War Zone (Joseph Trevithick), @trbrtc (Chistiaan Triebert)

De situatie in Belarus laat de alarmbel overgaan bij de NAVO

4 oktober - Een expert van het Britse Chatham House (enigszins te vergelijken met ons Clingendael) denkt dat de toegenomen militaire activiteit van Rusland rond Belarus een geopolitieke greep naar de inmiddels beroemde Suwalki Gap stappen dichterbij brengt. De Suwalki Gap is de smalle strook land die Litouwen scheidt van Polen en de enklave Kaliningrad van de rest van Rusland.
Rusland en Belarus zijn militair gezien al behoorlijk geïntegreerd. Ze hebben een geïntegreerde lucht- en raketverdediging en een gezamenlijke regionale troepenmacht die bestaat uit vier Wit-Russische brigades en het 20ste Russische Gardeleger. Bovendien is Belarus lid van de Collectieve Veiligheidsverdragorganisatie (CSTO) die een militaire bijstandsbepaling heeft zoals ook de NAVO en de EU.
Er zijn bovendien twee Russische militaire installaties in Belarus, een radarstation dat deel uitmaakt van de strategische raketverdediging tegen ballistische raketten in Hantsavichy en een verbindingsstation in Vileyka. Sinds 2013 wil Rusland ook een vliegbasis voor Su-27 gevechtsvliegtuigen, maar dit heeft Belarus altijd geweigerd.
In september kwamen Russische troepen in het kader van de oefening Slavische Broederschap naar Brest en Grodno, dichtbij de Poolse en Litouwse grenzen. Luchtmobiele operaties en strategische bombardementen werden nagespeeld. Volgens het Institute for the Study of War (ISW) ging het het om een taktische bataljonsgroep van de 98ste Airborne Gardedivisie uit Ivanov, een onderdeel van de 76ste Luchtmobiele Gardedivisie uit Pskov en elementen van de 106e Airborne Gardedivisie uit Tula. Verdere multinationale oefeningen in het kader van de CSTO zijn voor 12 tot 16 oktober gepland. Ook de NAVO hield tussen 12 en 27 september de multinationale oefening Tobruq Legacy in Litouwen, Polen en Duitsland.
Bronnen: RFE/RL (Tony Wesolowsky), Understanding War (George Barros)

Strategische bommenwerpers VS vliegen over de Noordpool naar Noorwegen

1 oktober - Een tweetal B-1B zware strategische bommenwerpers van de USAF (345ste Expeditionary Bomb Squadron uit Texas) passeerden op 25 september de poolcirkel op weg naar Noorwegen om daar te oefenen met de Noorse luchtmacht. Ze kwamen van vliegbasis Eielson in Alaska, vlogen over de Noordpool en werden in arctisch gebied bijgetankt. Het was een vlucht van 16 uur om drie uur te oefenen met de Noorse F-16s voor de kust van Groenland en boven de Noorse Zee. De commandant van het squadron, die sinds 2000 op de B-1 vliegt, kon zich geen eerdere missie via het Noordpoolgebied herinneren. Het 345ste was op 10 september aangekomen in Eierson en had sindsdien 16 sorties uitgevoerd tijdens zeven vliegdagen. Het onderdeel bestaat uit reservisten van de 307e Bomb Wing en actieve militairen van de 7e Bomb Wing.
De luchtmacht heeft ook bekend gemaakt met drie B-1s te hebben gevlogen boven de Oost-Siberische Zee ten noorden van het Russische Verre Oosten.
De route over de Noordpool is van groter belang geworden door de systeemkonkurrentie met Rusland en China, die in de plaats is gekomen van de strijd tegen terroristen in het Midden-Oosten.
Bron: Air Force Times (Stephen Losey)

Machtsvertoon boven de Filipijnse Zee

30 september - Schepen en vliegtuigen van de US Navy hebben gisteren hun macht vertoond boven de Filipijnse Zee. Het eskader van vliegdekschip Ronald Reagan (CN-76) met Carrier Air Wing 5 aan boord voerde in formatie manoeuvres uit, waarbij raketten werden afgeschoten en de kruiser Antietam (CG-54) zijn 5-inch kanon afvuurde. Een week eerder op 25 september had de Reagan bij oefening Valiant Shield in de Filipijnse Zee samen opgetrokken met het amfibische aanvalsschip America en diens Expeditionary Strike Group 7, waaronder de 31ste Marine Expeditionary Init (MEU). Daar waren 100 stuks vliegend materieel en 11.000 militairen bij betrokken. Het signaal aan China is dat de Amerikaanse marine vastbesloten is om operaties in de Zuid-Chinese zee uit te blijven voeren.
Andere ontwikkelingen aan het Chinees-Amerikaanse front:
- Het in Peking gevestigde South China Sea Strategic Situation Probing Initiative beschuldigde de USAF ervan een RC-135S spionagevliegtuig boven de Gele Zee te laten vliegen met een valse identificatiecode, waardoor het leek of het een Filipijns vliegtuig was. Eerder was hetzelfde gebeurd met een RC-135 die zich voordeed als een Maleisisch burgervliegtuig. De incidenten vonden wel plaats in het internationale luchtruim.
- 37 Chinese gevechtsvliegtuigen overschreden op 18 en 19 september de mediaanlijn tussen Taiwan en het Chinese vasteland, die als informele grens met Taiwan wordt beschouwd. Het betrof een mix van H-6 bommenwerpers, J-10, J-11 en J-16 jachtvliegtuigen en een Y-8 voor onderzeebootbestrijding. De operatie viel onder het Oostelijk Commando van het Volksbevrijdingsleger (PLA).
Bronnen: Military Times (Harm Venhuizen), South China Morning Post (Liu Zhen), CNN (Brad Lendon)

EU-plannen voor grondtroepen in Libië

1 oktober - Een EU-plan dat in handen is van Politico, schetst alternatieven voor het sturen van Europese militairen naar Libië voor het geval daar een wapenstilstand tot stand komt.
Het document van 10 blz. biedt drie opties voor de EU:
1. Ondersteuning van een formele overeenkomst tussen de Libische partijen zelf. In dat geval zou de EU de bestaande civiele missie EUBAM (European Border Assistance Mission in Libya) kunnen omzetten in een adviesmissie voor de partijen bij het monitoren van de wapenstilstand.
2. Een door de VN geleid mechanisme met mandaat om de wapenstilstand te monitoren. De EU zou dat kunnen ondersteunen met geld, personeel en expertise, maar geen kontrole hebben over het optreden. Een variant zou erin bestaan het mandaat van Operatie Irini uit te breiden, de marine- en luchtmachtoperatie van de EU die moet toezien op het wapenembargo.
3. De derde optie is een zelfstandige militaire en waarnemersmissie van de EU met VN-mandaat. Die zou de rules of engagement (regels bij de inzet van troepen) van de VN moeten volgen en onder meer een duidelijke exitstrategie hebben om niet in het moeras te belanden. Een dergelijke operatie zou gebruik maken van het Libische luchtruim en beschermd worden door gevechtstroepen. Hij zou zelfs uit twee brigades kunnen bestaan (de EU-gevechtsgroepen?), 5000-10.000 soldaten. Dit is de meest riskante optie, vooral van de kant van onafhankelijke milities en terroristen dreigt gevaar.
De laatste optie wordt "in dit stadium" uitgesloten gezien "de politieke en fysieke risiko's".
Een verkorte versie van het plan van 4 blz. werd door de Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en defensie van de EU Borrell vorige maand gepresenteerd op een informele vergadering van de Europese ministers van defensie.
Bron: Politico (Jacopo Barigazzi)

Herfstoefeningen rond de oostgrens van het NAVO-gebied

23 september - De VS en NAVO-partners hebben een grote luchtmachtoefening in Polen gehouden met als scenario het afweren van een aanval op Centraal-Europa met kruisraketten, ballistische raketten, drones en vliegtuigen. De tweede editie van oefening Astral Knight (20) vond deze week plaats in Polen. Ingezet werden onder meer Patriot luchtverdedigingsraketten, die US Army Europe verplaatste naar de Poolse basis in Szymany. Verder B-52s, F-16s, F-15s van het 493ste Fighter Squadron uit het Britse Lakenheath, KC-135 en KC-10 tankvliegtuigen van de USAF en Poolse F-16s, Su-22s voor luchtsteun aan grondtroepen en Mi-17 helikopters. In dezelfde periode hield Rusland in het zuiden van het land oefening Kaukasus 2020 met 80.000 soldaten, 460 pantserinfanterievoertuigen, 250 tanks en 200 stuks artillerie en raketsystemen, gevechtsvliegtuigen en schepen van de Kaspische en Zwarte Zeevloot. Oefenterreinen in Astrakan, Wolgograd, Stavropol en Krasnodar werden gebruikt, maar ook plaatsen op de Krim, de afgescheiden republiek Abchazië in Georgië en Armenië.
Bronnen: Stars and Stripes (John Vandiver), Frankfurter Rundschau (Stefan Scholl)
AANVULLING: Op 19 september voerden 250 Britse parachutisten van de 16e Air Assault Brigade voor het eerst in het zuiden van de Oekraïne een parasprong uit, in het kader van oefening Joint Endeavour. Aan deze oefening met 8000 deelnemers deden ook Oekraïense troepen en een aantal militairen uit de VS en Canada mee.
Bron: Jane's Defence Weekly (Nicholas Fiorenza)