Machtsvertoon boven de Filipijnse Zee

30 september - Schepen en vliegtuigen van de US Navy hebben gisteren hun macht vertoond boven de Filipijnse Zee. Het eskader van vliegdekschip Ronald Reagan (CN-76) met Carrier Air Wing 5 aan boord voerde in formatie manoeuvres uit, waarbij raketten werden afgeschoten en de kruiser Antietam (CG-54) zijn 5-inch kanon afvuurde. Een week eerder op 25 september had de Reagan bij oefening Valiant Shield in de Filipijnse Zee samen opgetrokken met het amfibische aanvalsschip America en diens Expeditionary Strike Group 7, waaronder de 31ste Marine Expeditionary Init (MEU). Daar waren 100 stuks vliegend materieel en 11.000 militairen bij betrokken. Het signaal aan China is dat de Amerikaanse marine vastbesloten is om operaties in de Zuid-Chinese zee uit te blijven voeren.
Andere ontwikkelingen aan het Chinees-Amerikaanse front:
- Het in Peking gevestigde South China Sea Strategic Situation Probing Initiative beschuldigde de USAF ervan een RC-135S spionagevliegtuig boven de Gele Zee te laten vliegen met een valse identificatiecode, waardoor het leek of het een Filipijns vliegtuig was. Eerder was hetzelfde gebeurd met een RC-135 die zich voordeed als een Maleisisch burgervliegtuig. De incidenten vonden wel plaats in het internationale luchtruim.
- 37 Chinese gevechtsvliegtuigen overschreden op 18 en 19 september de mediaanlijn tussen Taiwan en het Chinese vasteland, die als informele grens met Taiwan wordt beschouwd. Het betrof een mix van H-6 bommenwerpers, J-10, J-11 en J-16 jachtvliegtuigen en een Y-8 voor onderzeebootbestrijding. De operatie viel onder het Oostelijk Commando van het Volksbevrijdingsleger (PLA).
Bronnen: Military Times (Harm Venhuizen), South China Morning Post (Liu Zhen), CNN (Brad Lendon)

VS-luchtmacht versterkt detachement op Curaçao (UPDATE 2)

20 juni - Een E-8 Joint STARS (JSTARS) en een E-3 Sentry Airborne Early Warning (AWACS) radarvliegtuig van de Amerikaanse luchtmacht (Southern Command) gaan het detachement op Curaçao versterken in het kader van de bestrijding van drugssmokkel in het Caribisch gebied. Ze worden ondersteund door twee KC-135 Stratotankers en vliegen vanaf de Cooperative Security Location (CSL), ook wel betiteld als Forward Operating Location (FOL) Hato.
De USAF heeft in het verleden al vaak gevlogen vanaf Curaçao (65 km ten noorden van Venezuela) en Aruba (25 km van Venezuela). Op elke FOL kunnen tot acht vliegtuigen geplaatst worden, afhankelijk van de grootte.
Andere types die worden gebruikt zijn de P-3C Orion (maritiem patrouillevliegtuig), de E-2 Hawkeye en de C-130 Hercules. Ook gesignaleerd zijn RC-135 Rivet Joints (spionagevliegtuigen). Een verdrag met Nederland (het FOL-verdrag)  biedt de wettelijke grondslag voor de Amerikaane aanwezigheid, formeel uitsluitend voor contra-narcotica operaties.
Vanaf 20 juni werden meerdere grote transportvliegtuigen C-5 Galaxy op Hato gesignaleerd, kennelijk in verband met de uitbreiding van de missie.
Bronnen: The Aviationist (David Cenciotti), @hdevreij
UPDATE: 23 juni - De geleide-wapen-destroyer Nitze (DDG-94) van de Amerikaanse marine heeft in opdracht van Southern Command een vrije navigatie operatie (FONOP) uitgevoerd in de exklusieve ekonomische zone van Venezuela, maar buiten de territoriale wateren. VS-marine en kustwacht van de Vierde Vloot hebben de contra-narcotica operaties opgevoerd.
De FONOP kwam een dag nadat het Iraanse vrachtschip Golsan had aangelegd in de Venezolaanse haven La Guaira. De lading bestond uit voedingsmiddelen.
Bronnen: USNI News (Sam LaGrone), Reuters (Caracas Newsroom)

AANVULLING: In januari voerde het kustslagschip Detroit al een vergelijkbare actie uit.

UPDATE 2: 15 juli - Vandaag opnieuw een FONOP in het Caribisch gebied in internationale wateren buiten de twaalfmijlszone bij Venezuela. Dit keer door de geleide-wapen-destroyer Pinckney (DDG 91).

Bron: Southern Command (persbericht)

Eskader met Chinees vliegdekschip vaart langs Taiwan om te oefenen

12 april - Het ministerie van defensie van Taiwan heeft bekend gemaakt dat een flottielje onder leiding van het Chinese vliegdekschip Liaoning vandaag de oostelijke en zuidelijke kust van het eiland heeft gepasseerd om oefeningen te houden. De dag tevoren was het eskader van de carrier, de destroyers Xining en Guiyang, de fregatten Zaozhuang en Rizhao en het gevechtsondersteunend schip Hulunhu eerst door de straat van Miyako gegaan (tussen de Japanse eilanden Miyako en Okinana) op weg naar de Pacific, om vervolgens langs de oostkust van Taiwan naar het zuiden te varen en daar te oefenen. Taiwan stuurde zijn luchtmacht en oorlogsschepen van de noordoostelijke haven Suao er op af.
De week ervoor op 9 april waren een H-6 bommenwerper, een J-11 jachtvliegtuig en een KJ-500 radarverkenningsvliegtuig van de Chinese luchtmacht boven het zuidwesten van Taiwan actief in de achtervolging van een RC-135U elektronisch spionagevliegtuig van de VS.
En op 10 april voer de VS-destroyer Barry van de voorwaarts bij de Zevende Vloot gestationeerde schepen door de Straat van Taiwan.
Bronnen: Reuters (Ben Blanchard), South China Morning Post (Liu Zhen)

Spionagevliegtuigen VS boven Korea

1 januari - Verschillende spionagevliegtuigen van de VS vlogen vandaag boven het Koreaanse schiereiland, vermoedelijk op zoek naar een nieuwjaarsverrassing van de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un (een 'nieuw strategisch wapen'). Een RC-135W Rivet Joint van de Amerikaanse luchtmacht was opgestegen van de vliegbasis Kadena voor een missie boven de Oostelijke Zee (Zee van Japan). Dit type verzamelt signals intelligence (Sigint - elektronische signalen en verbindingsverkeer). Een EP-3E Aries van de VS-marine, eveneens voor elektronische inlichtingen, vloog ook boven Zuid-Korea.
Een week eerder vlogen er met Kerstmis zelfs vier spionagevliegtuigen van de VS tegelijk boven Korea en de Oostelijke Zee, op zoek naar het door Kim aangekondigde Kerstcadeau. Het waren een RC-135W River Joint van Kadena, een E-8C radarvliegtuig, tevens commandopost voor gevechtsleiding, een RQ-4 Global Hawk drone - op grotere hoogte - en een RC-135S Cobra Ball. De laatste is een specialist met meetapparatuur aan boord om de trajekten van ballistische raketten te kunnen volgen. Een KC135R tankvliegtuig was ook in de lucht. De gelijktijdigheid van meerdere spionagemissies rond Korea is volgens Yonhap ongebruikelijk.
Van Zuid-Koreaanse kant waren op de grond verder Green Pine radarinstallaties actief (van Israëlische makelij, in gebruik bij Zuid-Korea) en een Aegis destroyer met het SPY-1D radarsysteem was ingezet, evenals een E-737 Peace Eye radarvliegtuig (AEW&C) van Zuid-Korea.
Bron: Yonhap News; gegevens van Aircraft Spots

Vliegtuig VS speurt naar ballistische raketten in de Golf

8 juli - Een RC-135S verkenningsvliegtuig Cobra Ball van de VS-luchtmacht, dat is gespecialiseerd op het ontdekken en verzamelen van gegevens over lanceringen van ballistische raketten, is naar de Perzische Golf gestuurd, zo blijkt uit een twitterbericht van een speurder in Kaliningrad op dit gebied.
De Cobra Ball is uitgerust met elektro-optische instrumenten om vanaf grote afstand de ballistische raketten te volgen. Het vliegtuig is snel inzetbaar en werkt voor missies van de Joint Chiefs of Staff van het VS-leger. Er zijn drie van deze vliegtuigen, die vallen onder Air Combat Command en zijn gestationeerd op Offutt Air Force Base in Nebraska. Ze worden ingezet door de 55ste Wing met personeel van het 45ste Reconnaissance Squadron en het 97ste Intelligence Squadron vanaf diverse overzeese lokaties.
Bron: Defence Blog

Vliegtuig om raketbanen te volgen komt aan in Okinawa

2 april - Het gespecialiseerde spionagevliegtuig RC-135S Cobra Ball is op 30 maart geland op vliegbasis Kadena op Okinawa. Dit is een toestel dat data kan verzamelen over banen die ballistische raketten volgen. De komst in Japan wordt in verband gebracht met geobserveerde werkzaamheden op de Noord-Koreaanse raketbasis Sohae (gebruikt voor het lanceren van kunstmanen). Het is ook mogelijk dat de reden van de verplaatsing een overstroming is op de thuisbasis van de drie RC-135S in Nebraska (Offutt AFB). De rest van de 55ste Wing is naar Florida verplaatst.
De Cobra Balls zijn ingedeeld bij de de 55ste Air Force Wing en bemenst door personeel van het 45ste Reconnaissance Squadron en het 97ste Intelligence Squadron. Deze Cobra Ball maakte tussenstops in Europa, het Midden-Oosten, Diego Garcia en Indonesië. Overigens wordt de Cobra Ball ook ingezet door het 82ste Reconnaissance Squadron van vliegbasis Kadena.
Bron: Stars and Stripes (Matthew M. Burke, Aya Ichihashi)

Russische militaire politie begint patrouilles in Manbij

8 januari - Russische militaire politie is vandaag begonnen met patrouilles in Tigr terreinwagens en pantserwagens rond de stad Manbij op de westoever van de Eufraat. Syrische regeringstroepen waren ook al opgedoken in de omgeving.
Het is een reactie op de aankondiging van de VS om zich terug te trekken uit het Koerdisch-Arabische gebied in het noordoosten van Syrië. Koerdische troepen van de YPG waren afgelopen week begonnen weg te gaan uit Manbij en naar de andere oever van de Eufraat. De vrees is dat het Turkse leger dit gebied zou gaan bezetten als de Amerikanen weg zijn.
In een andere ontwikkeling meldt Interfax het opduiken van een Amerikaans verkenningsvliegtuig RC-135 gedurende twee uur boven de Middellandse Zee op 60 km afstand van de Russische vliegbasis Khmeinin en het maritieme logistieke steunpunt in Tartous aan de Syrische kust. Op 4 januari had een Poseidon P-8A maritiem patrouillevliegtuig van de VS als een vergelijkbare vlucht gemaakt.
Bronnen: Russia Today, UAwire

Konfrontatie in de Zee van Azov (UPDATE 2)

26 november - Russische special forces hebben gisteren twee kanonneerboten - de Berdyansʹk (P-175) en de Nikopol (P-176) - en de sleepboot A-947 Jani Kapu van de Oekraïense marine in bezit genomen in de Zee van Azov.  Zes Oekraïense matrozen werden daarbij gewond.
De Zee van Azov is een ondiepe binnenzee bij de Krim, die grenst aan Rusland en de Oekraïne. Over de Straat van Kerch, die toegang verleend tot de Zee van Azov, heeft Rusland onlangs een brug gebouwd die de Krim verbindt met het vasteland.
Na het incident heeft Oekraïne voor twee maanden de staat van beleg afgekondigd in een aantal grens- en kustprovincies.Dit maakt het oproepen van reservisten mogelijk. [Tijdens de parlementaire behandeling werd de duur van de staat van beleg bekort tot 30 dagen en beperkt tot een aantal provincies].
Vandaag maakten een RQ4B Global Hawk drone van de Amerikaanse luchtmacht uit Naval Air Station (NAS) Sigonella (Sicilië) en een RC-135V Rivet Joint large spionagevliegtuig uit Souda Bay Air Base (Kreta) verkenningsvluchten boven het zuiden en oosten van Oekraïne en de Zwarte Zee.
Bron: Defence Blog
UPDATE: 27 november - Rusland heeft Bal (SSC-6) anti-scheepsgeschut geïnstalleerd bij de havenstad Kerch.
Dit wapensysteem voor kustverdediging is uitgerust met Kh-35 kruisraketten. Elke lanceerinstallatie beschikt over acht containers met de kruisraketten. Ze hebben een bereik van 130 tot 260 km al naar gelang het type.
Bron: Southfront
UPDATE 2: 28 november - Rusland heeft aangekondigd nog een bataljon raketverdediging S-400 naar de Krim te sturen. Het kan eind dit jaar operationeel worden. Er zijn op de Krim al drie van zulke bataljons. Deze geleide wapens hebben een bereik van 400 km.
Een Reutercorrespondent op de Krim zag vandaag de Russische mijnenveger Vice-Admiral Zakharin op weg naar de Zee van Azov.
Military Times biedt een overzicht van de militaire aanwezigheid van de VS in Oost-Europa en de Zwarte Zee:
- De Nationale garde van Tennessee traint momenteel het Oekraïense leger op het centrum voor gevechtstraining in Yavoriv.
- Enkele honderden VS-mariniers en matrozen maken deel uit van de Black Sea Rotational Force.
- 50 VS-mariniers deden dit jaar juli mee aan oefening Sea Breeze in de Oekraïne, waarbij op compagniesniveau gemechaniseerde aanvallen worden geoefend. Ook het vlaggeschip van de Zesde Vloot Mount Whitney deed hieraan mee.
- In oktober werd samen met de Oekraïense luchtmacht geoefend tijdens oefening Clear Sky 2018. Daaraan nemen onder meer Joint Terminal Attack Controllers deel die vuursteun voor grondtroepen regelen.
- De geleide-wapen-destroyers James E. Williams, Carney, Ross en Porter (gestationeerd in het Spaanse Rota) bezoeken regelmatig de Zwarte Zee ren doen soms Odessa aan.
Bronnen: Reuters (Andrew Osborn, Anton Zverev), Military Times (Kyle Rempfer)

Spionagevliegtuigen VS gaan in 2024 naar RAF Fairford

19 november - De Amerikaanse luchtmacht gaat de spionagevliegtuigen RC-135 Rivet Joint rond 2024 verplaatsen naar de Britse vliegbasis Fairford in Gloucestershire. Het 95ste Reconnaissance Squadron en het 488ste Intelligence Squadron op Mildenhall gaan verhuizen. Het betreft rond 500 personeelsleden. In totaal komen er dan 1200 op Fairford.
Diverse varianten van de RC-135 vliegen spionagemissies in Afrika, het Midden-Oosten en bij de grenzen van de NAVO met Rusland. Ze hebben sensoren voor elektronische verbindingssignalen, radar en andere systemen.
De squadrons vallen onder de 55ste Wing van vliegbasis Offutt in Nebraska. Die stuurt de vliegtuigen - drie RC-135S Cobra Ball, twee RC-135U Combat Sent en 17 RC-135 V/W Rivet Joint - naar vooruitgeschoven lokaties overal ter wereld.
B-52Hs en B-1B strategische bommenwerpers vliegen ook regelmatig vanaf Fairford.
Bron: Stars and Stripes (William Howard)

Verslag uit strategische vliegbasis Kadena in Japan

2 maart - Defense News brengt een reportage uit de strategisch gelegen vliegbasis Kadena, de grootste basis van de Amerikaanse luchtmacht in het Aziatisch-Pacifische gebied en spreekt daar met een aantal zwijgzame militairen die het woord 'Korea' niet in de mond zullen nemen. De basis ligt op drie uur vliegen vanaf Peking, Seoel en Taipei.
De belangrijkste eenheid is de grote 18e Wing. Deze ondersteunt squadrons F-15, tankvliegtuigen KC-135, HH-60 Pave Hawk helikopters en E-3 AWACS. Er zijn twee squadrons F-35, het 34ste en het 44ste Fighter Squadron op de basis. Daarnaast is er een apart onderdeel, het 82ste Reconnaissance Squadron, met gespecialiseerde vliegtuigen, zoals de WC-135 Constant Phoenix ('nucleaire snuffelpaal' - sinds afgelopen september), het RC-135V/W Rivet Joint spionagevliegtuig en de RC-135U Combat Sent, die vijandelijke radarsignalen opspoort en identificeert.
Bron: Defense News (Valerie Insinna)

Engeland vliegt verkenningsmissies rond Kaliningrad

22 februari - Sentinel R1 radarvliegtuigen van de Britse luchtmacht hebben verkenningsmissies uitgevoerd rond de Russische enklave Kaliningrad, waar Moskou eerder deze maand Iskander-M ballistische raketten met een bereik van 500 km heeft gestationeerd.
Er zijn twee vluchten geweest van de Sentinels van 5 (Army Co-operation) Squadron, die als thuisbasis RAF Waddington in Lincolnshire hebben, zo hebben open bronnen vastgesteld op basis van de signalen van hun transponders, aan de hand waarvan vliegtuigen gevolgd kunnen worden (als ze dat apparaat ten minste aanzetten).
In één geval werd de Sentinel begeleid door een RC-135 Rivet Joint elektronische spionagevliegtuig, waarschijnlijk met het doel de Russische reakties te monitoren.
Bron: Jane's Defence Weekly (Tim Ripley)
NB De Sentinel werd in 2013 ingezet vanuit Senegal als ondersteuning van Frans en Afrikaanse troepen in het noorden van Mali. Ook in Afghanistan is dit type zeer aktief geweest.

VS-spionagevliegtuigen voor de Syrische kust

29 juni - Twee RC-135 spionagevliegtuigen (een RC-135U Combat Sent en een RC-135V Rivet Joint) van de VS-luchtmacht en een P-8 Poseidon verkenningsvliegtuig van de VS-marine zijn volgens de site The Aviationist afgelopen week door spotters gesignaleerd in de buurt van de Syrische kust.
De waarnemingen vallen samen met de waarschuwing door de VS dat het Syrische leger bezig zou zijn met voorbereidingen voor een chemische aanval en een bezoek van de Syrische president Assad aan de Russische vliegbasis Hmeymim in het kustgouvernment Latakia.
Tegelijkertijd meldt de Israëlische Haaretz dat het VS-vliegdekschip George H.W.Bush mogen voor een vierdaags bezoek zal aanleggen in Haifa. Het is voor het eerst in zeventien jaar dat een Amerikaanse vliegdekschip Israël bezoekt. In de jaren tachtig en negentig was Haifa een van de vaste aanlegpunten voor de Zesde Vloot. Dat werd beëindigd met het uitbreken van de tweede intifada in 2000.
Bronnen: The Aviationist (David Cenciotti), Haaretz

Brits verkenningsvliegtuig ingezet tegen ISIS

12 maart - Het Britse verkenningsvliegtuig Sentinel R1 vertrekt binnenkort naar een niet nader bekend gemaakte basis in het Middellandse Zeegebied om te worden ingezet tegen ISIS (Operation Shader) . Vermoedelijk gaat het om de Britse basis Akrotiri op Cyprus. Van daaruit vliegen ook de Britse Tornado's terwijl de basis voor de Reapers evenmin bekend is gemaakt.
Twee Sentinels zijn onlangs teruggekeerd uit de VS waar ze hebben meegedaan aan de drieweekse oefening Red Flag op vliegbasis Nellis. Engeland heeft in totaal vijf Sentinels. Ze zouden eigenlijk in 2015 buiten dienst worden gesteld, maar extra budget laat ze ook in 2015 doorvliegen.
Het RC-135W Rivet Joint spionagevliegtuig is door de Britten ook ingezet tegen ISIS in Irak. Een tweede toestel van dit type wordt half 2015 geleverd.
Bron: Flight Global (Beth Stevenson)

Britten sturen Tornado's, Chinooks naar Noord-Irak

12 augustus - De Britse luchtmacht gaat Tornado GR4 gevechtsvliegtuigen inzetten in Noord-Irak, voorlopig voor verkenning en ondersteuning van humanitaire operaties. De Tornado's zijn voorzien van Litening III verkenningspods (gondels die onder het vliegtuig hangen). Drie Tornado's komen uit Norfolk (RAF Marham) en worden ingezet vanaf de Britse basis Akrotiri op Cyprus. Er zijn al drie C-130 vrachtvliegtuigen, die water en zonnelantaarns hebben afgeworpen op de berg Sinjar, waar vluchtelingen zonder water en voedsel zitten.
Tevens zijn vier Chinook transporthelikopters van de Britten naar Cyprus gestuurd voor inzet in Irak.
Bronnen: The Washington Post (Dan Lamothe), Daily Express (Allison Little)
UPDATE: 13 augustus - Volgens The Telegraph zou het gaan om in totaal acht Tornado's en vijf Chinooks. Ook de SAS (special forces) zou inmiddels ter plaatse zijn.
Bron: The Telegraph (Steven Swinford, Ben Farmer, Ruth Sherlock)
UPDATE: 14 augustus - In het kader van de humanitaire operatie is ook Australië met een C-130J aktief geworden met een dropping van hulpgoederen. Zij vliegen vanaf een basis in de Verenigde Arabische Emiraten.
Bron: Nextgov (Bob Brew)
UPDATE 2: 17 augustus - Ook de Canadese luchtmacht is aktief geworden in Irak. Ze vliegen vanuit Cyprus met een C-17 en een C-130J transportvliegtuig naar Erbil. Het betreft leverantie van wapens en munitie voor de Koerden in Noord-Irak. Rond 30 luchtmachtmilitairen zijn bij de operatie betrokken.
Bron: Ottawa Citizen (David Pugliese)
UPDATE 3: 18 augustus - De Britse luchtmacht verzamelt ook Signals Intelligence (SIGINT) boven Irak met een Boeing RC-135 Rivet Joint. Daarnaast vliegen de Tornado GR-4 vliegtuigen ook inlichtingenmissies (ISTAR) in het noorden tegen ISIS. (Amerikaanse) RC-135s vliegen van RAF Mildenhall in Engeland of van de basis Al Udeid in Qatar.
Bronnen: Jane's Defence Weekly (Tim Ripley), The Aviationist (David Cenciotti)
UPDATE 4: 2 september - Een C-17 Globemaster van de Australische luchtmacht is afgelopen weekend naar Tirana gevlogen om munitie te laden voor Irbil in Noord-Irak. Het tranportvliegtuig vloog daarna weer terug naar  vliegbasis al-Minhad in Dubai. Australië heeft eventueel ook F/A-18s beschikbaar voor luchtaanvallen.
Bron: Associated Press
UPDATE 4: 9 oktober - De Canadezen vliegen vanuit Koeweit. Er is een status of forces agreement daarover afgesloten. In Koeweit was al een logistieke militaire basis van Canada (in het kader van de oorlog in Afghanistan). De Canadese bijdrage bestaat uit zes CF-18 gevechtsvliegtuigen, een CC-150 Polaris vrachtvliegtuig, Twee CP-140 Aurora verkenningsvliegtuigen en 69 special forces als adviseurs.
Bron: The Canadian Press