Radio Ontvangst Station Eemnes

13 april - Het afluisterstation van de marine aan de Volkersweg in de polder Eemnes is vanwege de verhoogde oorlogsdreiging weer volledig operationeel geworden, het was sinds 2016 al weer actief. Het Radio Ontvangst Station is rond 1960 geopend (waarschijnlijk voor communicatie met onderzeeërs) en is sinds 1968 gebruikt door de MARID, de MI(V)D en sinds 1996 door de Nationale Sigint Organisatie NSO die in 2014 opging in de Joint Sigint Cyber Unit van MIVD en AIVD samen. Sinds 2016 is het Defensie Cyber Commando er actief. Het huidige gebouw dateert uit de jaren negentig en is voorzien van een circulair antenneveld voor kruispeiling en een paar jaar geleden met dikke kabels verbonden met het transformatorstation naast het pand. Er is ook een aggregaat voor noodstroom. Het werd vroeger bewaakt door het Marine Bewakingskorps dat nu is opgegaan in de bewakingsorganisatie van defensie.

Het oorspronkelijke afluistermateriaal van HF-radioverkeer (toen vooral van het Warschaupact) werd verwerkt door het toenmalige Wiskundig Centrum van de marine op Kattenburg in Amsterdam.   

Bronnen: De Gooi- en Eemlander (Juul Schepens, Eric Lorier), Wikipedia (Satellietgrondstation NSO)

ZIE OOK: MilitarySpot, The Value of Electronic Warfare and Signals Intelligence

VS willen marinebasis in Papua uitbreiden

6 april - Om de invloed van China terug te dringen gaan de VS de marinebasis Lombrum op het eiland Los Negros van Papoea-Nieuw-Guinea moderniseren. Lombrum heeft een natuurlijke haven, een baai waar grotere schepen voor anker kunnen gaan. Er wordt nu gekeken naar drie projekten: een Regionaal Maritiem Trainingscentrum, een faciliteit voor kleine boten en het opkalefateren van een vervallen pier. Bij elkaar kost het tussen de 11 en 25 miljoen dollar. Het plan om de basis te moderniseren dateert al uit 2018, maar tot nu toe was er geen geld voor uitgetrokken. Lombrum is wel een van zes installaties waartoe VS-militairen ongehinderde toegang hebben (Defense Cooperation Agreement 2023 - DCA). Dit zijn drie vliegvelden, twee havens en een marinebasis.

Naast de Amerikaanse investeringen wordt de marinebasis sinds 2020 ook ontwikkeld met geld van Australië (150 miljoen dollar per jaar tot 2024). Dat gaat over elektrifikatie, verblijven voor de manschap en reparatiefaciliteiten voor de vier Guardian patrouilleboten van de marine van Papoea Nieuw-Guinea die er zijn gestationeerd.

Bron: USNI News (Zach Abdi)

ProRail en de snelle mobilisatie van de NAVO

22 april - Ook ProRail bereidt zich voor op de oorlog. De NAVO wil 100 brigades (500.000 militairen) zo snel mogelijk in positie kunnen brengen aan de oostflank in geval van crisis, daarvan moeten 100.000 binnen de eerste tien dagen ter plekke zijn. Het tweede echelon versterkingen komt in de eerste maand en het derde als hoofdmacht binnen zes maanden.

De haven van Rotterdam en zijn spoorverbindingen spelen daarbij een cruciale rol. De Telegraaf wijdt een artikel er aan. ProRail werkt versneld aan het havenspoor en begint dit jaar met 51 wissels, tien overwegen, 16 km spoor, tien km tunnel en 23 km bekabeling. Daarnaast wordt op vijf plaatsen waar materieel overheen moet op weg naar Duitsland gewerkt aan het tracé: wacht - en opstelsporen in Rotterdam-Noord, Lage Zwaluwe, Waalhaven-Zuid, Onnen (Groningen) en Roosendaal.

Volgens de Britse Telegraph is er ook een tekort aan platte goederenwagons in Europa voor al het transport van pantservoertuigen. Deutsche Bahn heeft alleen genoeg kapaciteit om twee pantserbrigades (bestaan normaal gesproken uit 85 tanks en honderden pantserwagens) naar Oost-Europa. Berlijn heeft onlangs een overeenkomst met Warschau en Den Haag gesloten om een nieuwe militaire korridor te ontwikkelen voor het transport van Noordzeehavens (Rotterdam en Vlissingen) naar het oosten.

Bronnen: De Telegraaf (Koen Nederhof, Silvan Schoonhoven), The Telegraph ((Joe Barnes)

VS stellen voor het eerst raketten voor middellange afstand op in de Pacific (UPDATE)

16 april - De 1ste Multi-Domain Task Force van de Amerikaanse landmacht heeft op 11 april voor het eerst in de Pacific het raketsysteem Typhoon Mid-Range Capability (MRC) opgesteld op de Filipijnen (Noord-Luzon). Het wapensysteem werd ingezet in het kader van de gezamenlijke oefening Salaknib 24. Het systeem bestaat uit vier mobiele [door trucks getrokken] lanceerinrichtingen, die zowel Tomahawk kruisraketten als SM-6 geleide wapens kunnen afschieten met ondersteunende apparatuur [waaronder een commandovoertuig].

De Tomahawks hebben een bereik van 1600 km en kunnen vanaf het land niet alleen de Straat van Luzon bestrijken, maar ook delen van de Chinese kust en een aantal Chinese bases op (deels kunstmatige) eilandjes in de Zuid-Chinese Zee. 

De SM-6 is oorspronkelijk een maritieme luchtdoelraket [ment een bereik van 370 km] die nu ook kan worden ingezet als anti-scheepsraket [en tegen gronddoelen]. Het wordt tevens gezien als het enige middel in het Amerikaanse arsenaal dat hypersonische wapens kan bestrijden.

Het VS-leger heeft momenteel toegang tot vijf lokaties op Luzon. Het is niet bekend welke deze keer is gebruikt. Als lokatie voor plaatsing van MRC wordt vaak Japan genoemd, maar daar bestaan grote aarzelingen bij zo'n duidelijk doelwit voor China. Verwacht wordt wel dat het systeem permanent wordt geplaatst op de VS-basis op het eiland Guam.

Bron: Japan Times (Jesse Johnson)

AANVULLING: Het wapensysteem werd ingevlogen met een C-17 Globemaster III transportvliegtuig. Onder het vroegere INF-verdrag (opgezegd door president Trump) zou dit wapen illegaal zijn geweest.

De US Army plant acht batterijen Typhon met in totaal 197 lanceerders.

Een nieuwe school voor psychologische oorlogsvoering bij US Army (UPDATE)

9 april - Om de opleiding van personeel voor de psychologische oorlogsvoering van de Amerikaanse landmacht te standaardiseren komt er een nieuwe PSYOP school bij de John F. Kennedy Special Warfare Center and School (SWCS) in Noord Carolina (Fort Liberty). PSYOP wordt wel gedefinieerd als het beïnvloeden van buitenlandse publieksgroepen met het oog op gedragsverandering. Je kunt het ook omschrijven als manipulatie door middel van propaganda.

Sinds 2006 konden PSYOP soldaten ofwel behoren bij het Special Operations Command van de landmacht ofwel bij het Army Reserve Command. Alleen de militairen bij de special forces leerden samen te werken met buitenlandse partners. Er waren verschillende opleidingstrajekten voor psychologische oorlogsvoering, die nu worden gekombineerd tot één school. In de herfst beginnen deze opleidingen.

De SWCS was oorspronkelijk ook opgezet als centrum voor PSYWAR, maar tijdens de Vietnamoorlog verschoof het accent naar contraguerrilla. Andere soorten cursussen zoals voor gevechtsduikers, militaire vrije val parachutisten, sluipschutters en diverse gevechtstechnieken werden ontwikkeld. Met het oog op het verschuiven van de aandacht naar tegenstanders zoals Rusland en China krijgt psychologische oorlogsvoering ook voor de reguliere troepen nu weer meer aandacht.

Bron: Task and Purpose (Jeff Schogol)

UPDATE: 2 april - Een artikel bij The Intercept van een week eerder haalt een rapport uit maart aan van de inspecteur-generaal voor de landmacht. Het blijkt dat de vier Psychological Operations Groups (twee bij de parate troepen en twee bij de reserves) slecht 60% van de organieke sterkte bereiken. En dat een derde van de psyop detachementen (dat zijn over het hele land verspreide groepen reservisten die in geval van mobilisatie de Psyop Groups moeten vullen (zogenaamde feeders) alleen op papier bestaan. En slechts een kwart van die detachementen hadden de vereiste commandanten (van de kapiteinsrang).

Psyops is een militair begrip dat betrekking heeft op pogingen om het vijandelijke moreel te beïnvloeden door pamfletten, radio en tv-uitzendingen en misleiding. Met de groei van online nieuws en sociale media is het belang enorm toegenomen en reikt veel verder dan het slagveld, aldus The Intercept. Nationale en regionale Webops centra bedienen openlijke pro-VS websites en social media accounts die propaganda publiceren, zonder dat de connectie met het Pentagon duidelijk is (of alleen in de kleine lettertjes). Deze activiteiten heten sinds de tijd van Obama met een eufemisme MISO (Military Information Support Operations). De effectiviteit valt te bezien.

Onder Trump kreeg het Pentagon in 2019 ook toestemming voor offensieve psyop kampanjes waaronder clandestiene beïnvloedingsoperaties (dus zonder uiterlijk zichtbare Amerikaanse betrokkenheid). Een artikel in de Washington Post gaf voorbeelden van verspreide desinformatie over Rusland, Iran en Afghanistan. Een rapport van onderzoekers van Stanford Internet Observatory kwam echter tot de conclusie dat het effect van deze desinformatie op bevolkingen in het buitenland veel kleiner was dan dat van informatie die openlijk door bronnen van de VS werd verspreid.

Bron: The Intercept (Daniel Bogulslaw)

Verminderde Britse militaire aanwezigheid in Noord-Ierland

9 april - Het aantal Britse soldaten dat is gestationeerd in Noord-Ierland is sinds het Goedevrijdagakkoord (1998) afgenomen met 82%. In 1990 waren er nog 9000 Britse militairen daar, maar vorig jaar was dat aantal teruggelopen tot 1580. In dezelfde periode verminderde het burgerpersoneel van defensie in dat gebied van 3200 naar 880.

De grootste afname bij de militairen was in de jaren 2006-2007 (-30%) en 2012-2013 (-32%). Toch zijn er nog 55 terreinen in deze regio in gebruik bij het leger plus nog enkele waarvan de lokatie om veiligheidsredenen niet bekend wordt gemaakt. De 1580 overgebleven militairen zijn vooral gelegerd in Belfast en drie aangrenzende gebieden. 850 militairen en een derde van de burgers zitten in het distrikt Lisburn en Castlereagh ten zuiden van Belfast. Ten noorden van Belfast in Antrim en Newtonabbey zijn er 400 soldaten en in het oosten in Ards en North Down 290, in Belfast zelf 20.

In 2007 is een nieuw hoofdkwartier van de binnenlandse geheime dienst MI5 geopend in Palace Barracks even buiten Belfast. Inlichtingenwerk van de Noord-Ierse politie (PSNI) is toen overgenomen door MI5.

Bron: Declassified UK (Matt Kennard)

Eerste Triton drone komt aan op Sigonella

4 april - Op Naval Station Sigonella op Sicilië is de eerste MQ-4C Triton verkenningsdrone aangekomen bij het detachement van Unmanned Patrol Squadron 19 van US Navy. De drone moet het bemande P-8 Poseidon maritieme patrouillevliegtuig ondersteunen bij inlichtingen- en verkenningsoperaties van European Command en Africa Command. Het squadron met 300 zeelieden heeft ook een detachement op het eiland Guam in de Stille Oceaan. Het personeel van de detachementen rouleert in april en oktober. De thuisbasis is in Florida. De Amerikaanse marine heeft tot nu toe vijf exemplaren van de Triton, die meer dan 24 uur in de lucht kan blijven. Op Guam zijn er sinds 2020 twee onder het commando van Task Force 72 van de Zevende Vloot. De drone heeft ook gevlogen vanaf Marine Corps Air Station Iwakuni en vliegbasis Misawa in Japan. Een derde basis voor een detachement moet nog worden aangewezen, mogelijk een basis van Central Command (Midden-Oosten) of Whidbey Island in de staat Washington aan de westkust van de VS.

Bronnen: Military Times (Diana Correll), Stars and Stripes (Alison Bath)

Mogelijk VS-materieeldepots aan de Poolcirkel

2 april - De plaatsvervangend commandant van het Army Materiel Command van de VS heeft gemeld dat het Pentagon overweegt om vooruitgeschoven materieeldepots te gaan bouwen in het Hoge Noorden, nu Finland en Zweden zich bij de NAVO gevoegd hebben. Depots aanleggen rond de Poolcirkel zou betekenen dat het VS-leger meer kennis opdoet over de invloed van extreem lage temperaturen op het militaire materieel.

Documenten van de begroting 2025 (begint komende oktober in de VS) laten zien dat US Army 536 miljoen dollar wil uitgeven om de overzeese materieeldepots uit te breiden door aan de divisie-sets materieel van het hogere legerkorpsniveau toe te voegen voor twee pantserbrigadegevechtsteams, artillerie, luchtverdediging, genie, instandhouding en medische eenheden.

Als reactie op de inval in Oekraïne verplaatste de VS-landmacht in eerste instantie materieel voor een brigade van Zuid-Duitsland naar vier posities in Polen en plaatsen in de Baltische regio. Dit kwam ter beschikking van de 3e Infanteriedivisie. Dit materieel is inmiddels weer terug in Duitsland, maar een andere brigadeset is vervoerd naar Powidz in Polen voor een basis die gezamenlijk door Polen en de NAVO is gebouwd en gefinancierd. Er is een groot vliegveld bij, ontsluiting via rails, energie-infrastruktuur en ruimte voor regulier onderhoud.

US Army heeft ongeveer vijf jaar gelden besloten de depots ook te gebruiken bij grote oefeningen zoals nu Nordic Response en Defender Europe om meer ervaring op te doen met het leeghalen van de depots en transport van wapensystemen.

Bron: Defense News (Jen Judson)

Japan stelt een snelle amfibische brigade op

1 april - De Japanse landmacht heeft afgelopen week het 3e Regiment van de Amfibische Snelle Interventiebrigade (ARDB) geactiveerd. Deze is bestemd om de zuidwestelijke regio van het land en de afgelegen eilanden die daarvan deel uitmaken te beschermen. Tevens heeft de landmacht een eenheid voor elektronische oorlogsvoering geïnstalleerd op het meest westelijke eiland Yonaguni (Riukiu-Archipel) en een eenheid voor grond-grondraketten op het eiland Okinawa.

Het regiment is gevestigd op Camp Takematsu in de prefektuur Nagasaki op het hoofdeiland Kyushu. De hele brigade, die nu voltooid is, bestaat uit drie regimenten, die elkaar kunnen aflossen, een brigadestaf en hoofdkwartier en ondersteunende bataljons en compagnieën, in totaal 3300 militairen. In het gebied komen regelmatig Chinese oorlogsschepen. Japan heeft onderdelen op de eilanden Yonaguni, Amami Oshima, Miyako en Ishigaki. Vorige maand is ook het 7th Surface-to-Ship Regiment opgericht en zijn de Special Forces van de Westelijke Regio gereorganiseerd in de 2nd Special Forces Group. De lokatie is niet bekend gemaakt, maar waarschijnlijk is er een verband met Okinawa.

Bron: USNI News (Dzirhan Mahadzir)

De Landelijke Bijstandsorganisatie van de marechaussee

28 maart - De Landelijke Bijstand Organisatie (LBO) van de marechaussee (hun mobiele eenheid) is ingezet bij de avondklokrellen in coronatijd, demonstraties van Extinction Rebellion (Maastricht en Eindhoven), tegen de boeren bij Schiphol en in Den Haag en bij de voetballerij. Momenteel telt de organisatie 340 marechaussees die dit doen als neventaak, maar het komend jaar wordt de eenheid geïntegreerd in het nieuwe Marechausseebataljon 101 Marbat. Naast de reguliere pelotons zijn er specialistische eenheden zoals de Technische Eenheid (TE - voor traangas en losknippen van demonstranten), de heimelijke  aanhoudingseenheid achter de linies van de demonstranten, de verkenningseenheid (inlichtingen) en het pantserwagenpeloton. De YPR-pantserwagens kunnen ook met shovel worden ingezet om versperringen opzij te schuiven. Ze worden binnenkort vervangen door 32 mijnbestendige terreinwagens Manticore en andere zware voertuigen. Het pantserwagenpeloton kan de special  anti-terreurformatie Unit Interventie Mariniers (UIM) ondersteunen.

De overgang naar het Marbat bataljon maakt optreden in groter verband dan tot nu toe gemakkelijker. Het bestaat uit twee nieuwe eskadrons (eerste inzetbaar 2027), totaal 600 marechaussees met een vaste kern van 200 en 375 op een 'secundaire arbeidsplaats' (nevenfunktie).

Het eerste nieuwe eskadron heeft naast de 'blauwe' (politie) taak ook een 'groene' (leger). Het komt beschikbaar als NATO Force Model voor 13 Lichte Brigade van de landmacht en kan ook samen met de Nationale Reserve worden ingezet bij internationale troepenverplaatsingen, detentie van krijgsgevangenen en onderzoek van oorlogsmisdaden.

De LBO in de huidige samenstelling wordt naar verwachting actief tijdens de NAVO-top in 2025 in Nederland. 

Bron: KMAR Magazine (Kirsten de Vries)

Somalische elitetroepen oefenen met VS-militairen

26 maart - Militairen van de Somalische elite-eenheid Danab (Bliksem) hebben van 27 februari tot 7 maart voor het eerst deelgenomen aan de jaarlijkse Amerikaanse oefening Justified Accord die gaat over stadsoorlog en tegenmaatregelen tegen drones. Danab zijn de Somalische special forces die worden ingezet tegen de islamistische rebellen van al-Shabab. De oefening werd gehouden in het Counter Insurgency Terrorism and Stability Operations Training Centre in Nayuki in Kenia. De Danab onderdelen zijn opgeleid door de VS.

Intussen maken de troepen van de African Union Transition Mission in Somalië (ATMIS) zich op om tegen het eind van het jaar te vertrekken uit het land. Al-Shabab heeft zich volgens de expert in contra-guerrilla Bill Roggio ontwikkeld van een opstandige beweging tot een goed georganiseerd staand leger dat een flink deel van Somalië beheerst.

Bron: Task and Purpose (Jeff Schogol)

Wereldwijde inzet VS-bommenwerpers (UPDATE)

25 maart - Afgelopen week zijn zware strategische VS bommenwerpers op verschillende continenten ingezet. Op 22 maart landden twee B-52 Stratofortresses op de basis Naval Support Facility Diego Garcia in de Indische Oceaan. Twee dagen daarna landden twee B-1 Lancers op de vliegbasis Morón in Spanje. Dit zijn twee inzetten van de Amerikaanse Bomber Task Force, die de luchtmacht bombardementsopties geven in Europa en de Indisch-Pacifische regio met tevens toegang tot het Midden-Oosten.

De B-52s vlogen direkt vanaf vliegbasis Barksdale in Louisiana, een vlucht van 30 uur. De laatste keer dat een B-52 in Diego Garcia kwam was in 2020, B-1s landden er in 2020. De basis is bij de VS in gebruik sinds de jaren zeventig, hij is regelmatig gebruikt bij de operaties van Central Command (Midden-Oosten). Van eind januari tot 6 maart waren B-52s ingezet op Guam, een overzees gebiedsdeel van de VS in de Stille Oceaan.

De B-1s in Spanje kwamen van vliegbasis Dyess in Texas. Ze gaan vliegen met bondgenoten in het gebied van European Command en werden direkt op 24 maart gesignaleerd bij de Russische grens boven de Barents Zee, waar ze omdraaiden om naar Spanje te vliegen. Van eind februari tot 1 maart waren B-1s uit Zuid-Dakota ingezet in Zweden voor Bomber Task Force.

Bron: Air and Space Forces (Greg Hadley)

UPDATE: 2 april - Amerikaanse F-35s van de Britse vliegbasis Lakenheath (48ste Fighter Wing) zijn gisteren aangekomen op de vliegbasis Lask in Polen om de oostflank van de NAVO te versterken. Air & Space Forces Magazine geeft een overzicht van dit soort inzet van de US Air Force in Lask in de laatste twee jaar.

- F15Es uit North Carolina vanaf februari 2022 (het begin van de oorlog)

- F-22s uit Alaska vanaf augustus 2022

- F-15Es van de Britse basis Lakenheath vanaf november 2022

- F-16s van de vliegbasis Spangdahlem in Duitsland vanaf oktober 2023

Daarbij komen nog de Amerikaanse gevechtsvliegtuigen die naar de Baltische landen zijn gestuurd voor de luchtpatrouilles van de NAVO.