De Europese gendarmerie in de Sahel (UPDATE)

12 juli - Een artikel van het Center for Strategic and International Studies (CSIS) over de teloorgang van de NAVO in Afrika herinnert aan een weinig bekend militair aspekt van de migratiepolitiek voor Afrika van de EU. Van 2016 tot 2023 (volgens de eigen website tot 2021) waren in de Sahel de  Groupes d’Action Rapides-Surveillance et Intervention (GAR-SI) actief samengesteld uit Italiaanse Carabinieri, Spaanse Guardia Civil en nationale politie met Portugese en Franse experts. GAR-SI’s operatiegebied omvatte Burkina Faso, Tsjaad, Mali, Mauritanië, Niger, en Senegal. Brussel zag GAR-SI als een belangrijk instrument voor terreur- en migratiebestrijding en een positief teken voor samenwerking op het gebied van veiligheid, maar de jongeren en de bevolking van deze regio zagen dat heel anders.

Bron: CSIS, In Africa NATO is the Past (Mvemba Phezo Dizolele)

UPDATE: 10 juli - Overigens blijkt er na het gedwongen vertrek van Amerikaanse, Franse en Duitse militairen uit Niger nog één westers militair kontingent op een basis achtergebleven, de Missione Italiana di Supporto in Niger (MISIN). Het betreft 350 Italiaanse militairen met rijdend en vliegend materieel, carabinieri en parachutisten, die optreden als instrukteurs voor lokale militairen. De junta in Niger heeft hen gevraagd te blijven. De Italiaanse minister van defensie Crosetto (behorend tot de Fratelli d'Italia, de partij van premier Melloni) heeft aangekondigd in september naar Niamey te gaan om te praten over de toekomst van het kontingent.

Bron: Nova News

Militaire oefening EU in het najaar

25 juli - Van 16 tot 22 oktober zal in Spanje op een oefenterrein bij Cadiz een grote militaire oefening van de EU worden gehouden om de Europese kapaciteit voor krisisinterventie te testen. De oefening is onderdeel van de strategie van het Strategisch Kompas van de EU die in maart 2022 is afgekondigd. In het Kompas werd een snelle interventiekapaciteit van de EU gepland, waarbij de Unie op korte termijn 5000 militairen kan mobiliseren om aan belangrijke incidenten het hoofd te bieden.

De oefening MILEX23 gaat uit van een autonome Europese militaire operatie in een kustgebied in een omgeving van hybride dreigingen (dus niet alleen militair, maar ook op het gebied van propaganda, cyber, subversie e.d.). Militairen uit Spanje, Frankrijk, Hongarije, Italië, Roemenië, Oostenrijk en Ierland zullen een EU Gevechtsgroep (Battle Group) vormen onder auspiciën van de Europese Militaire Staf.

Bron: The Journal (Niall O'Connor)

EU wil militaire missie in de Indische Oceaan

25 januari - De Europese Unie wil een permanente marinemissie in het noordwesten van de Indische Oceaan beginnen, naar het voorbeeld van de huidige operaties tegen piraten bij de Hoorn van Afrika (operatie Atalanta) en (experimenteel) in de Golf van Guinee. De diplomatieke dienst van de EU heeft hiervoor een conceptnota vervaardigd. Het werkterrein is een nieuw MAI (maritime area of interest) dat de wateren vanaf de Rode Zee via Madagaskar en de Maldiven bestrijkt tot aan de Straat van Hormoez. In de nota wordt het belang van de marine-industrie voor dit projekt benadrukt en de status van de EU als maritieme grootmacht, waarbij de handelsbelangen centraal staan. Een eventueel partnerschap met India wordt beoogd. Er zullen nu een reeks bijeenkomsten plaatsvinden om de juridische en operationele details verder uit te werken.
Rond de Straat van Hormoez vindt al de incidentele missie Agenor plaats, die de situatie aldaar moet de-escaleren.
Bron: Euractiv (Andrew Rettman)

Vijf landen stellen EU-interventiemacht voor

21 oktober - Duitsland, Nederland, Portugal, Finland en Slovenië stellen voor om de bestaande Battlegroups (BGs) van de EU uit te bouwen tot een Europese snelle interventiemacht. Paraatheid, beschikbaarheid, inzetbaarheid en competentie van de BGs moet worden opgevoerd. Ruimte- en cyberoorlog moeten aan het takenpakket worden toegevoegd en het geheel moet worden voorzien van special forces en strategisch luchttransport.
Voor het mandaat kan (voor het eerst) gebruik worden gemaakt van artikel 44 van het Verdrag van Lissabon. Via dit artikel kan de Raad van ministers de uitvoering van een militaire missie toevertrouwen aan den groep landen, in de praktijk een 'Coalition of the Willing'.
De omvang van het interventieleger moet zodanig zijn dat het in theorie een militaire operatie zoals die van de VS bij de evakuatie uit Kaboel zou kunnen uitvoeren. De VS hadden daarvoor rond 6000 militairen nodig. De landcomponent van de voorgestelde Europese interventiemacht zou volgens de plannen de sterkte van een brigade kunnen hebben. Dat kan tot 5000 soldaten reiken (een versterkte brigade).
De twee huidige BGs hebben samen een sterkte van 3000, maar er zijn tot nu toe grote problemen geweest om de eenheden ook werkelijk te vullen.
Het nieuwe voorstel is vervat in een nota, waarover het Duitse persbureau DPA beschikt. Daarin staat: "De jongste gebeurtenissen in Afghanistan hebben opnieuw aangetoond dat de EU in staat moet zijn (..) robuust en snel te handelen". De titel van het paper is "Meer paraatheid, meer flexibiliteit, meer samenwerking - samen op een nieuw niveau van EU-krisismanagement." Het zal aan de orde komen in het kader van de bespreking van het zogenaamde Strategische Kompas van de EU, waarover in het komend voorjaar moet worden besloten
Bron: Der Standard (Oostenrijk)

Weer uitstel voor operationeel hoofdkwartier EU

14 juli - Het kleine militaire hoofdkwartier van de EU moet nu eind 2021 volledig operationeel zijn. De full operational capability (FOC) van de MPCC (Military Planning and Conduct Capability) is al twee keer uitgesteld. Dit heeft de directeur-generaal van de MPCC, vice-admiraal Bléjean, verteld aan de subcommissie van het Europees Parlement voor Veiligheid en Defensie. En dit is pas de eerste fase voor het hoofdkwartier dat is ondergebracht bij de Europese Militaire Staf. In de tweede fase moet de MPCC een autonoom militair commando worden dat in staat is iedere operatie te leiden. In fase 1 moest de MPCC in staat zijn te plannen voor één gevechtsoperatie en voor de trainingsmissies van de EU (Mali, Centraal-Afrikaanse Republiek, Somalië).
De MPCC heeft echter problemen om geschikt personeel te vinden: 94 posten gedetacheerd door de lidstaten en 60 voor de permanente staf. Daarnaast is het optuigen van een geschikt commando- en informatiesysteem lastig gebleken. Tot nu toe is er alleen een werkend systeem voor het niveau dienstgeheim (de laagste geheimhouding - restricted). Het is dan lastig informatie uit te wisselen met de nationale militaire staven en de diplomatieke dienst van de EU. Dit zijn de redenen van het uitstel.
Bron: Jane's Defence Weekly (Brooks Tigner)

EU heeft moeite om troepen op de been te brengen

12 oktober - De EU heeft dringend troepen nodig om de twee gevechtsgroepen (BG - Battle Groups), die in de eerste helft van 2021 paraat moeten staan, te vullen. Dat blijkt uit de woorden van de hoogste Europese militair, de voorzitter van het Militaire Comité van de EU. De Italiaanse ****-generaal Claudio Graziano riep zijn 27 kollega's al tijdens een vergadering in juli op het nodige personeel en materieel beschikbaar te stellen. Maar in november mag hij het nog een keer proberen tijdens een konferentie om Europese troepen te verzamelen voor wereldwijde inzet. Eigenlijk is het al veel te laat. De troepen moeten normaal gesproken een jaar met elkaar oefenen en gecertificeerd worden voor inzet. Het is een snelle interventiemacht die moet kunnen optreden in tal van soorten operaties van humanitaire hulp tot preventieve aktie in geval van oorlog. De BG's zijn echter sinds hun ontstaan in 2005 nog nooit ingezet. Ze hebben een omvang van 1500 militairen elk, rond een lead nation (momenteel Duitsland en Italië). Er wordt nu overwogen de huidige twee landen te vragen langer te blijven. Mogelijk zou ook Frankrijk kunnen bijspringen.
Bron: Welt am Sonntag (Christoph B. Schiltz)

EU-plannen voor grondtroepen in Libië

1 oktober - Een EU-plan dat in handen is van Politico, schetst alternatieven voor het sturen van Europese militairen naar Libië voor het geval daar een wapenstilstand tot stand komt.
Het document van 10 blz. biedt drie opties voor de EU:
1. Ondersteuning van een formele overeenkomst tussen de Libische partijen zelf. In dat geval zou de EU de bestaande civiele missie EUBAM (European Border Assistance Mission in Libya) kunnen omzetten in een adviesmissie voor de partijen bij het monitoren van de wapenstilstand.
2. Een door de VN geleid mechanisme met mandaat om de wapenstilstand te monitoren. De EU zou dat kunnen ondersteunen met geld, personeel en expertise, maar geen kontrole hebben over het optreden. Een variant zou erin bestaan het mandaat van Operatie Irini uit te breiden, de marine- en luchtmachtoperatie van de EU die moet toezien op het wapenembargo.
3. De derde optie is een zelfstandige militaire en waarnemersmissie van de EU met VN-mandaat. Die zou de rules of engagement (regels bij de inzet van troepen) van de VN moeten volgen en onder meer een duidelijke exitstrategie hebben om niet in het moeras te belanden. Een dergelijke operatie zou gebruik maken van het Libische luchtruim en beschermd worden door gevechtstroepen. Hij zou zelfs uit twee brigades kunnen bestaan (de EU-gevechtsgroepen?), 5000-10.000 soldaten. Dit is de meest riskante optie, vooral van de kant van onafhankelijke milities en terroristen dreigt gevaar.
De laatste optie wordt "in dit stadium" uitgesloten gezien "de politieke en fysieke risiko's".
Een verkorte versie van het plan van 4 blz. werd door de Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en defensie van de EU Borrell vorige maand gepresenteerd op een informele vergadering van de Europese ministers van defensie.
Bron: Politico (Jacopo Barigazzi)

Operatie Irini kan Turks militair konvooi niet stoppen

11 juni - Het is het Griekse fregat Spetsai gisteren niet gelukt om Turkse vrachtschepen die met militair materieel op weg waren naar Libië ter stoppen. Zodra een Griekse helikopter het konvooi naderde kregen ze een scherpe waarschuwing van het Turkse fregat Istanbul (F515) dat het schip beschermd werd door de Turkse marine. De Griek droop vervolgens af.
De Italiaanse commandant van de Europese Operatie Irini (naar alle waarschijnlijkheid was het vice-admiraal Fabio Agostini himself) had opdracht gegeven om het Turkse schip te kontroleren. Irini moet het wapenembargo tegen Libië kracht bijzetten. De Europese marine-operatie kan echter niet optreden tegen schepen die worden beschermd door marineschepen van derde landen.
Het Roll-on-roll-offschip Cirkin is inmiddels aangekomen in de Libische haven Misrata. En een ander Turks vrachtschip, de Parpali is vertrokken uit de havenstad Gemlik aan de Zee van Marmara op weg naar Misrata.
Bronnen: Daily Sabah, @hdevreij
AANVULLING: 12 juni - Van operatie Irini maken momenteel deel uit: drie maritieme patrouillevliegtuigen, waaronder een Duitse P-3C Orion, het Franse fregat Jean Bart en het Griekse fregat Spetsai.
Bron: Marineschepen.nl

EU Battlegroup tweede helft 2020

20 mei - Vanaf 1 juli levert de Bundeswehr de kern van een van de twee EU Battlegroups (EUBG 2020-2) voor de tweede helft van dit jaar. Dit zijn de snelle interventiegroepen van de EU, die tot nu toe zelden worden ingezet. De sterkte van de Battlegroup is 4100, waarvan Duitsland 2500 soldaten voor zijn rekening neemt. De infanteriekern wordt gevormd door Fallschirmjägeregiment 26 uit Zweibrücken van de Division Schnelle Kräfte (DSK).
Nederland stuurt 370 militairen, twee compagnieën van de luchtmobiele brigade (ook een onderdeel van DSK) plus Apache gevechts- en Chinook transporthelikopters en een C-130 Hercules transportvliegtuig.
Andere bijdragen komen uit Oostenrijk (560) en Kroatië (230). Tsjechië, Ierland, Finland en Zweden leveren kleinere kontingenten. Het operationeel hoofdkwartier is in het Duitse Ulm en wordt geleverd door de staf van DSK..
Bronnen: IMI, Defensie.nl

Uitgebreider mandaat voor trainingsmissie EU in Mali

23 maart - De Europese Raad heeft het mandaat voor de EU-trainingsmissie in Mali (EUTM Mali) verlengd tot 18 mei 2024. Het mandaat voor de operatie wordt ook breder, er zal militaire assistentie verleend kunnen worden aan de G5 Sahel Joint Force van vijf West-Afrikaanse landen en aan de nationale legers van deze vijf landen (Burkina Faso, Mali, Mauritanië, Niger en Tsjaad) door middel van militaire advisering, training en mentoring (begeleiding).
De Raad stelt een budget van 133,7 miljoen euro ter beschikking voor vier jaar.
Deze missie loopt vanaf 2013, het hoofdkwartier is in Bamako.
* Het gaat niet om een vechtmissie. Niettemin kan het sturen van de trainers en adviseurs naar de strijdmacht van de G5 Sahel, die beslist wel een vechtmissie is tegen terreurgroepen en milities, de EUTM veel dichterbij het operationele toneel van een momenteel snel eskalerende burgeroorlog in vijf landen brengen.
Bron: Europese Raad (persbericht)

Militaire mobiliteit bedreigd door EU-begrotingsstrijd

25 februari - Een non-paper (tekstvoorstel) van de Europese Commissie voor de meerjarenbegroting van de EU behelst aanzienlijke bezuinigingen op enkele Europese defensieprojekten. Het nieuwe voorstel houdt in dat het onderzoeksprogramma Horizon Europe teruggesnoeid wordt tot 80 miljard euro, het budget voor ruimtevaart wordt gereduceerd met 1 miljard en dat militaire mobiliteit (aanvankelijk 6,5 miljard) helemaal wordt geschrapt.
De militaire mobiliteit (ook wel het militaire Schengen genoemd) is een van de paradepaardjes van de permanente strukturele militaire samenwerking van de EU (PESCO).
Wel in het budget, maar gereduceerd van 10,5 miljard euro naar 4,5 blijft de door Frankrijk gepropageerde European Peace Facility (militaire interventie EU in Afrika).
* De bronnen geven aan dat het voorstel van de Commissie onderdeel is van het onderhandelingsspel rond de meerjarenbegroting. Als de vrekkige landen  (waaronder Nederland) niet willen dat op hun militaire prioriteiten bezuinigd wordt, zullen ze moeten aangeven waar dat dan wel moet gebeuren of toegeven dat een ruimer budget nodig is. Nederland is leidend bij militaire mobiliteit.
Bronnen: Financial Times (Michael Peel, Sam Fleming), Euractiv (Alexandra Brzozowski)

Turkije blokkeert partnerschap EU-NAVO

7 januari - Uit militair confidentiële documenten uit december 2015, waarover de Nordic Monitor beschikt, blijkt dat Turkije veel activiteiten in het kader van het partnerschep van de EU met de NAVO blokkeert. Het betreft programma's, bijeenkomsten, workshops en het delen van geheime NAVO-documenten.
De achtergrond is de kwestie Cyprus. Het 'Turkse' deel van het eiland is een entiteit die vrijwel alleen door Turkije wordt erkend, terwijl het 'Griekse' deel sinds 2004 lid is van de EU, maar niet van de NAVO.
Bij de documenten gaat het om memo's van het Directoraat Plannen en Beleid van de Turkse generale staf. Er blijkt uit dat men zich hard opstelt inzake het functioneren van de samenwerking tussen NAVO en EU, zolang de EU de veiligheidsovereenkomst met Turkije niet heeft getekend en Turkije toelaat tot het European Defence Agency (EDA). EU-lid Cyprus blokkeert dit.
Dat een en ander geleid had tot een patsituatie bij de zogenaamde Berlijn Plus overeenkomst tussen NAVO en EU van 2003 was wel bekend. Het belangrijkste gevolg was dat gebruik van NAVO-infrastruktuur bij EU-operaties problematisch werd.
De memo's verschaffen nadere details. Zo moet de agenda van besprekingen tussen militaire vertegenwoordigers van NAVO en EU zich beperken tot onderwerpen waarover de politieke tak van de NAVO het eens is en mogen geheime NAVO-documenten niet voorzien worden van het kenmerk 'toegestaan voor EU-gebruik'.
Bron: Nordic Monitor

Frankrijk opent nieuwe militaire basis in Mali

10 juli - Frankrijk heeft in het kader van Operatie Barkhane in West-Afrika op 26 juni een nieuwe vooruitgeschoven operationele basis met 300 militairen geopend in de centrale regio van Mali bij de stad Gossi. Het gaat in feite om een troepenverplaatsing, want de basis bij Madama in het noorden van Niger wordt verlaten (er blijft wel een garnizoen van het leger van Niger in de buurt van de 'slapende' basis). De reden is de voorgaande destabilisatie van het midden van Mali, die niet langer alleen vanuit de bases in het noorden van het land (Kidal, Gao, Menaka) kan worden bestreken.
De nieuwe basis was vroeger in gebruik bij de VN-macht MINUSMA.
Eerder was bekend geworden dat de Britse steun aan Barkhane met transporthelikopters Chinook in Gao wordt verlengd.
En de EU trekt opnieuw 138 miljoen euro uit voor de G5 Sahel Joint Force, een interventiemacht van de West-Afrikaanse landen zelf. Eerder was al 115,6 miljoen hieraan uitgegeven.
Bronnen: Anadolu (persbureau Turkije - Fatih Hafiz Mehmet), ActuNiger, The Defense Post (Fergus Kelly)

EU beëindigt Operatie Sophia

31 maart - De oorlogsschepen van de EU die operatie Sophia (EUNAVFOR MED) in de Middellandse Zee uitvoerden worden teruggetrokken. De missie ter bestrijding van boten die worden gebruikt om migranten te laten oversteken naar Europa zal worden voortgezet met vliegend materieel. Daarmee lost de EU een ruzie met de Italiaanse regering op, die niet wil dat uit zee geredde personen in Italië aan land worden gebracht.
Italië leidt Sophia en het hoofdkwartier is daar gevestigd. Italiaanse soldaten trainen de Libische kustwacht (tot nu toe 300 leerlingen). De meeste van de 30 Libische patrouilleboten en schepen van de kustwacht komen van Italië. Frankrijk heeft beloofd nog zes volledig uitgeruste patrouilleboten te geven. De EU besteedt verder rond 42 miljoen euro voor de inrichting van een maritime rescue centre (MRCC) in Libië, een verplichting volgens een internationaal verdrag. Het Europese grensbewakingsagentschap Frontex zal ook gegevens van hun verkenningsvluchten gaan doorgeven aan de Libische kustwacht.
Bron: digit.site36 (Matthias Monroy)

Koördinatie van terreurbestrijding in Europa

31 maart - De Zwitserse officierssite Offiziere.ch geeft een overzicht van de organen waarin Europese geheime diensten samenwerken bij terreurbestrijding.
* Binnen de EU is er het Intelligence Analysis Centre (INTCEN - eerder EU SITCEN), dat rapporten van de diensten van de lidstaten verwerkt. De Europese Raad heeft een kantoor van de Counter-Terrorism Cordinator (CTC). Europol heeft onlangs een European Counter Terrorism Centre (ECTC) geopend voor het delen van informatie en operationele koördinatie.
* De Club van Bern die sinds 1969 jaarlijks de direkteuren van de West-Europese binnenlandse veiligheidsdiensten bijeenbrengt heeft na 2001 de Counterterrorist Group (CTG) opgericht. Hieraan doen binnenlandse inlichtingen- en politiediensten van de EU, de VS, Noorwegen en Zwitserland mee aan dreigingsanalyse, informatie-uitwisseling en operationele samenwerking. Ze hebben sinds juli 2016 een operationeel platform in Den Haag.

Groepen en clubs van de Europese geheime diensten

4 december - Bürgerrechte & Polizei (CILIP) geeft een overzicht van de samenwerkingsvormen van de Europese geheime diensten:
* Club van Bern en CTG
Opgericht in 1969 als jaarlijkse bijeenkomst van de hoofden van de West-Europese binnenlandse veiligheidsdiensten. In 2001 richtte de club een Counter Terrorism Group (CTG) op, waarin informatie wordt uitgewisseld over incidenten en maatregelen. Sinds 2016 is er een operationeel platform in Den Haag. Ze hebben een database en en een real time informatiesysteem.
* Groep van Parijs
Sinds 2016 zijn de coördinatoren van de geheime diensten van Europese landen (momenteel 15) georganiseerd in deze groep die zich bezighoudt met reacties op terreuraanvallen op Europese bodem en diverse andere veiligheidsvraagstukken met een inlichtingenaspekt.
* SIGINT Seniors Europe (SSEUR)
De groep wordt geleid door de Amerikaanse NSA en verenigt leiders van interceptiediensten (Signals Intelligence - SIGINT). Opgericht in 1982 om informatie over het leger van de Sovjet-Unie uit te wisselen. Na 9/11 accent op terreurbestrijding. Naast Europese landen zijn de Angelsaksische partners van de 'Five Eyes' lid. Ze komen jaarlijks bijeen. Er is ook een SIGINT Seniors Pacific.
* INTCEN (vroeger SITCEN)
Het civiele Inlichtingen Analyse Centrum in Brussel van de buitenlandse dienst van de EU (EEAS). Evalueert rapportage van de geheime diensten van EU-landen. Units: Analyse, Open Bronnen, Situatie Centrum, Consulair Crisismanagement.
* EUMS INT
Inlichtingenafdeling van de Europese Militaire Staf. Verwerkt inlichtingen van de lidstaten en uit de gebieden waar de EU militair-operationeel aanwezig is.
INTCEN en EUMS INT vormen samen de Single Intelligence Analysis Capacity (SIAC) van de EU. Ze zijn de belangrijkste afnemer van de data van het EU Satellite Centre SatCen in Torrejón (Spanje).
* Group 13+
Groep ministers van binnenlandse zaken van EU-landen die zich bezighouden met het thema 'buitenlandse strijders'. Ze komen op uitnodiging van België bijeen in combinatie met reguliere ministersvergaderingen van de EU.
* PWGT
De Police Working Group on Terrorism (PWGT) is in 1979 opgericht door de Duitse BKA, Special Branch van de Londense politie, de toenmalige Bijzondere Zaken Centrale van de Nederlandse CRI en de Belgische Rijkswacht. Doel is uitwisseling van informatie over terroristische aanvallen. Later uitgebreid met andere Europese landen. Er wordt ook informatie uitgewisseld over extremisme en (georganiseerde) misdaad.
* ECTC
Sinds januari 2016 is er een European Counter-Terrorism Centre (ECTC) bij Europol in Den Haag, dat zich ook bezighoudt met extremisme en radikalisering. Dit centrum coördineert Europese politiediensten.
Bron: Bürgerrechte & Polizei (Matthias Monroy)

Mogen VS en Engeland meedoen aan Europese militaire samenwerking?

1 oktober - Er is een kontroverse uitgebroken over de mogelijke deelname van (bedrijven uit) de VS en Engeland (na de Brexit) aan projekten van de permanente gestruktureerde samenwerking van EU-landen op militair gebied (PESCO). Een blok van 13 lidstaten - geleid door Nederland en met onder meer België, Luxemburg en Portugal - staat tegenover een blok van vier onder Franse leiding met Duitsland, Italië en Spanje aan boord. Kortweg gaat het om de strijd tussen een Atlantische binding van PESCO (Brazilië wordt ook genoemd) versus een perspectief van Europese strategische autonomie.
Een van de projekten van PESCO - de zogenaamde militaire Schengenzone waarbij tanks en troepen gemakkelijk kunnen bewegen binnen het EU-territorium - is al in de problemen geraakt omdat men de logistieke know-how van de VS hiervoor noodzakelijk vindt (en uiteraard omdat het voor een belangrijk deel om VS-troepen gaat).
Volgens Politico, dat inzage heeft gehad in een vertrouwelijk dokument van de Europese diplomatieke dienst, zou een kompromis zijn bereikt om de kwestie per geval te bekijken door de groep landen die bezig is met een bepaald projekt en een unaniem advies van hen voor te leggen aan de Raad. Een besluit van de Europese Raad over het kompromis wordt volgende maand verwacht.
Een andere ontwikkeling die wordt gemeld door Europese diplomaten is, dat er plannen zijn om de onlangs opgerichte Military Planning and Conduct Capabilities (MPCC) unit om te dopen tot EU militair hoofdkwartier, een opwaardering waar Engeland zich altijd tegen verzet had.
Bronnen: Euractiv met AFP, Politico (Judith Mischke)

Engeland trekt zich terug uit EU-gevechtsgroep

19 maart - Engeland heeft zich teruggetrokken uit de EU-gevechtsgroep die het zou leiden in de tweede helft van 2019, hetgeen valt in de transitieperiode voor de Brexit.
De gevechtsgroepen (battle groups) van de EU (elk 1500 militairen)  worden elk half jaar personeel bezet door een of meer van de lidstaten. Het roulatieschema is ver van te voren bekend. Ze bestaan sinds 2007, maar zijn nog nooit ingezet in een krisissituatie.
De beslissing over zo'n inzet vereist unanimiteit in de Europese Raad waarvan Engeland vanaf maart 2019 geen deel meer uitmaakt. Engeland is een van de landen die in staat is een hoofdkwartier te leveren (verder zijn dat Frankrijk, Italië, Duitsland en Griekenland).
In 2018 zal Engeland een hoofdkwartier leveren voor een Nederlands-Belgische gevechtsgroep.
Daarnaast spelen de Britten een belangrijke rol in Operatie Sophia tegen migranten (hoofdkwartier Italië) en leidt momenteel operatie Atalanta tegen piraten bij Somalië vanuit Northwood in Hertfordshire.
Bron: Politico (Tom McTague, David M. Herszenhorn)

Militaire inlichtingen voor Europol, spionagesatellieten voor Frontex

24 januari - De EU gaat de verbinding tussen de interne en externe veiligheidsstruktuur nauwer maken. In de toekomst zal militaire informatie in toenemende mate gebruikt worden bij de bestrijding van terrorisme en georganiseerde misdaad. De samenwerking wordt in eerste instantie uitgeprobeerd op het gebied van migratie.
Volgens een voorstel van de EU-ministers van buitenlandse en binnenlandse zaken en justitie moeten er Crime Information Cells (CIC) komen om gegevens uit te wisselen tussen de politie, het leger en de geheime diensten.
Een proefprojekt voor zo'n CIC kan worden uitgevoerd in het kader van de militaire operatie EUNAVFOR MED, die gericht is op migrantenbewegingen in de Middellandse Zee.
Ook Europol in Den Haag speelt een belangrijke rol. Daar wordt een Migrant Smuggling Information Clearing House opgezet om gegevens met de militaire inlichtingendiensten uit te wisselen.
In een parallelle ontwikkeling zullen Europese organisaties voor migratiekontrole zoals het grensbewakingsagentschap FRONTEX meer toegang krijgen tot gegevens van militaire spionagesatellieten. Het European Defence Agency (EDA) heeft een software instrument ontwikkeld (GeohuB) waarbij de satellietinlichtingen op eenvoudige wijze beschikbaar komen voor browsers in het veld. De inlichtingen komen van het Satellietcentrum (SatCen) van de EU in het Spaanse Torrejón. Momenteel zijn ze nog afkomstig van commerciële partijen, maar in de toekomst van de zes Copernicus optische en radarsatellieten van de EU zelf. Een presentatie van SatCen stelt dat de beelden ook gebruikt kunnen worden voor humanitaire hulpverlening. Het gaat om data over "vluchtelingenkampen, mislukte staten en opstandige bewegingen, door mensen veroorzaakte katastrofes en natuurrampen." De presentatie laat satellietbeelden zien van kampen en "potentiële schuilplaatsen" van vluchtelingen in Marokko aan de grens met Spaanse enklave Melilla.
Bronnen: digit.site36.net, Military Intelligence for Europol; digit.site36.net, EU migration control: easier access to satellite intelligence
UPDATE: 31 januari - FRONTEX begint morgen met Joint Operation Themis in het centrale deel van de Middellandse Zee van Algerije tot Albanië. De vloot van de EU is nog steeds gericht op migrantenbewegingen, maar gaat nu ook inlichtingen verzamelen en buitenlandse strijders en andere terroristische bedreigingen aan de grenzen van Europa detekteren. Ook wordt Italië geholpen bij de strijd tegen drugssmokkel in de Adriatische Zee.
Bron: Associated Press

Italiaanse regering wil troepen van Irak naar Niger verplaatsen

24 december - De Italiaanse premier Gentiloni gaat aan het parlement voorstellen om een deel van de militairen die zijn ingezet in Irak te verplaatsen naar Niger om daar te strijden tegen mensensmokkel en terrorisme. Italië heeft nu 1400 militairen in Irak, dat aantal kan worden gereduceerd na de nederlaag van ISIS.
Gentiloni sprak vanaf het Italiaanse schip Etna, dat is ingezet bij Operatie Sophia van de EU om vluchtelingen op de Middellandse Zee tegen te houden.
Volgens de krant Il Fatto Quotidiano zou het gaan om minstens 470 soldaten, op basis van een toezegging aan de Franse president Macron. Het bericht van Reuters vermeldt in dit verband de top in Parijs van 13 december waar leiders van vijf West-Afrikaanse landen (de G5), de Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië, Frankrijk, Duitsland en Italië aanwezig waren om steun de genereren voor een multinationale strijdmacht van de G-5.
Bron: Reuters (Gavin Jones)
UPDATE: 28 december - Bij de 470 uit te zenden troepen zullen special forces zijn. De Italiaanse militairen worden gestationeerd in Fort Madama, een buitenpost die in de jaren dertig door de Fransen is gebouwd 100 km ten zuiden van de Libische grens bij een knooppunt van smokkelroutes. Het fort is ook gebruikt door het Franse Vreemdelingenlegioen.
Begin volgend jaar vertrekt een groep van 120 Italiaanse soldaten (vooral genie) met meer dan 100 voertuigen vanuit Gabon en zal de 2400 km naar het fort over de weg afleggen. Zoals gewoonlijk wordt de operatie verkocht als een trainingsmissie.
Volgens de Times komt deze ontwikkeling na een periode van konflikten tussen Italië en Frankrijk. Dat begon met de Italiaanse reserves over de Franse druk om Gaddafi in Libië uit de macht te verdrijven, vervolgens de weigering van Italië om de Franse operatie in 2013 tegen jihadisten in Mali te ondersteunen. Nu leidt de Brexit tot nauwere militaire banden tussen Frankrijk en Italië.
Bron: The Times (Tom Kington)
UPDATE: 17 januari 2018 - Het Italiaanse parlement heeft vandaag de uitzending van 470 militairen naar Niger goedgekeurd. Sommigen worden verplaatst vanuit Irak of Afghanistan. Italië wil dit jaar 1,5 miljard euro uitgeven voor 31 operaties in 21 landen. Het parlement - officieel al met reces vanwege de komende verkiezingen -  heeft niet het volledige bedrag goedgekeurd.
Rond 400 Italiaanse soldaten zullen naar verwachting in Libië actief zijn en als lid van de NAVO zal Italië 60 militairen naar Tunesië sturen voor verbetering van de grenskontrole en terreurbestrijding.
Het aantal troepen in Afghanistan wordt gehalveerd tot rond 750, 200 militairen worden teruggetrokken uit Irak.
In Libië zou het onder meer gaan om 100 Italiaanse special forces die in september 2016 op verzoek van de door de VN gesteunde regering naar Misrata in het noordwesten van het land zijn gegaan om daar een Italiaans veldhospitaal op de vliegbasis te beschermen. Misrata is de stad van één van de sterkste milities in Libië.
Bronnen: Reuters (Steve Scherer), Xinhua