Frankrijk trekt zich terug uit NAVO-operatie in de Middellandse Zee (UPDATE)

1 juli - Frankrijk heeft zich tijdelijk teruggetrokken uit de NAVO-operatie Sea Guardian in de Middellandse Zee, die het wapenembargo rond Libië moet kontroleren. Het land voelt zich onvoldoende gesteund door het bondgenootschap na een incident met de Turkse marine vorige maand.
De Franse ambassadeur bij de NAVO zegt in een brief dat een geheime rapportage van de NAVO over de affaire "de feiten niet vaststelt".
Frankrijk stelt vier eisen aan een eventuele terugkeer in de operatie:
- de bondgenoten moeten hun steun aan het wapenembargo herbevestigen;
- het gebruik van NAVO-identificaties (call signs) moet verboden worden als schepen nationale operaties uitvoeren;
- de coördinatie tussen Sea Guardian en de vergelijkbare EU-operatie IRINI moet worden verbeterd;
- er moet een mechanisme komen voor het omgaan met konflikten en het vermijden van incidenten tussen bondgenoten.
Turkije wordt beschuldigd van het breken van het embargo ten gunste van zijn bondgenoten in de Libische burgeroorlog (de regering in Tripoli) en het gebruik van call signs van de NAVO bij het eskorteren van schepen die wapens naar Libië vervoeren.
Op 10 juni wilde het Franse fregat Le Courbet, varend onder NAVO-commando een schip kontroleren dat op weg was naar Libië en werd daarbij gehinderd door drie Turkse marineschepen. De Turkse schepen richtten drie keer voor korte tijd hun gevechtsradars op het Franse schip, een procedure die vooraf gaat aan het afvuren van wapens. Het Turkse marinepersoneel had gevechtsposities ingenomen.
Turkije bestrijdt deze versie van de gebeurtenissen.
Op 17 en 18 juni probeerde Frankrijk tijdens een NAVO-ministerraad steun te krijgen voor de kritiek op Turkije. Maar slechts acht van de dertig leden [waaronder Duitsland, Italië en Spanje] spraken die steun uit. Daarbij waren niet de VS en Engeland.
Bron: Politico (Rym Momtaz)

AANVULLING: Aan Turkse kant zou het onder meer zijn gegaan om het fregat Oruçreis (F-245).

UPDATE: 7 juli - Frankrijk heeft zijn schepen inmiddels aangeboden aan de Europese operatie Irini, die het embargo ook moet handhaven.

Operatie Sea Guardian in de Middellandse Zee hervat

2 april - Op 21 maart is Operatie Sea Guardian van de NAVO in het oostelijk deel van de Middellandse Zee hervat. Het Turkse korvet Buykada (F-512) verliet als vlaggeschip in het kader van Operatie Sea Guardian Focused Operation 20/2 de haven Aksaz. De NAVO-patrouille wordt ondersteund door drie onderzeeërs van Italië, Griekenland en Turkije en maritieme patrouillevliegtuigen en zal tot 8 april duren.
Sea Guardian is vanaf 2016 de opvolger van Operatie Active Endeavour, een van de NAVO-operaties die na 11 september 2001 van start gingen om de wereldwijde oorlog tegen terrorisme te ondersteunen. De missie is sindsdien breder geformuleerd en dient onder meer om schepen in de Middellandse Zee die verdacht worden van terroristische activiteiten of mensenhandel op te sporen en zo nodig te enteren.
Eerder in maart werd de jaarlijkse NAVO-oefening Dynamic Manta gehouden ten zuiden van Italië. Daarin wordt zowel onderzeebootbestrijding als het gevecht met oppervlakteschepen beoefend. Daaraan nam onder meer Patrol Squadron (VP) 4 met twee Poseidon P-8A vliegtuigen deel, die nu voorwaarts gestationeerd zijn op vliegbasis Sigonella op Sicilië, gedetacheerd bij Combined Task Force (CTF) 67. In totaal waren vijf maritieme patrouillevliegtuigen betrokken, acht helikopters, oppervlakteschepen en onderzeeërs..
Bronnen: Defence Web (Guy Martin), US Sixth Fleet (persbericht)

Turkije overweegt een permanente marinebasis op Noord-Cyprus

12 september - Oplopende spanningen, toenemende vlootbewegingen en het stijgende ekonomisch belang van het oostelijk deel van de Middellandse Zee (exclusieve ekonomische zone) zijn de aanleiding voor een debat in Turkije over de noodzaak een permanente marinebasis in te richten in het Turkse deel van Cyprus (de Turkse Republiek Noord-Cyprus).
Volgens lekken naar de pers heeft de marine een rapport opgesteld met een aanbeveling in die zin. Sinds 2006 voert de Turkse marine hier zijn nationale Operation Mediterranean Shield uit binnen het ruimere kader van de NAVO-operatie Active Endeavour om terroristische activiteiten te bestrijden (sinds 2016 Operation Sea Guardian). Momenteel voeren een Turkse onderzeeër, een fregat en twee patrouilleboten patrouilles uit in de buurt van Cyprus. Bovendien maakt nog een Turks korvet deel uit van de VN-troepen in Libanon om wapensmokkel tegen te gaan.
Dit Turkse eskader wordt nu ondersteund vanuit de civiele havens Iskenderun en Mersin. De dichtstbijzijnde marinebasis is Aksaz aan de zuidoostelijke kust van de Egeïsche Zee bij Marmaris. Een basis op Cyprus zou de civiele havenactiviteiten niet langer hinderen en de tijd die de oorlogsschepen op zee doorbrengen kunnen verlengen. Guzelyurt en Famagusta op Cyprus zouden geschikte lokaties zijn.
Tevens wordt overwogen een civiel vliegveld in Gecitkale op Cyprus te reactiveren voor militair gebruik.
Bron: Al-Monitor (Metin Gurcan)

NAVO begint Operation Sea Guardian in de Middellandse Zee

9 november - Vandaag begint de NAVO een nieuwe permanente maritieme operatie in de Middellandse Zee onder de naam Sea Guardian. De operatie houdt in dat drie NAVO-schepen (het Italiaanse fregat Aviere, het Bulgaarse fregat Verni en het Turkse fregat Gemlik samen met de Griekse onderzeeër Papanikolis en de Spaanse onderzeeër Mistral gaan patrouilleren in het centrale deel van de Middellandse Zee. Daarnaast omvat Operation Sea Guardian vanaf 17 november vluchten van maritieme patrouillevliegtuigen van Portugal, Spanje, Italië, Griekenland en Turkije.
Sea Guardian is de opvolger van Operation Active Endeavour, die op basis van Artikel 5 van het NAVO-verdrag na 11 september 2001 de cruciale scheepvaartroute door de Middellandse Zee moest beschermen tegen terroristische aanslagen. Sea Guardian moet dit ook doen, maar de opzet is breder: het verkrijgen van een beter inlichtingenbeeld, vergroten van de interventiekapaciteit en in de toekomst mogelijkerwijs ook het openhouden van de strategische vaarroutes tegen vijandelijke marines (lees: Rusland), het wegnemen van maritieme dreigingen (zoals van vijandelijke onderzeeboten), contraproliferatie en bescherming van vitale infrastruktuur.
Deze NAVO-marine in de Middellandse Zee zal worden gedirigeerd vanuit NATO Maritime Command (MARCOM) in het Engelse Northwood, tevens een belangrijk centrum voor de verwerking van maritieme inlichtingen.
Bron: NATO Maritime Command

Besluiten rond NAVO-top in Warschau

10 juli - Rond de NAVO-top in Warschau zijn enkele besluiten bekend geworden:
- De NAVO heeft het commando overgenomen van het door de VS gebouwde raketschild in Europa. Dit betreft de initial operational capability van het schild, die op 8 juli is ingegaan. De onderdelen die hieronder vallen zijn de VS-destroyers in Spanje, de radarinstallatie in Turkije en de basis met onderscheppingsraketten in Roemenië. Frankrijk wilde beslist dat de controle over het schild niet bij de Amerikaanse generaals zou liggen (hoewel VS-generaals met dubbele petten ook in de NAVO-hierarchie een grote rol spelen).
- De NAVO krijgt een nieuwe  joint intelligence and security division en een nieuwe Assistent Secretary for Intelligence and Security. De NAVO gaat ook een inlichtingencentrum in Tunesië opzetten en de special forces van dat land ondersteunen.
- Operation Active Endeavour, een oude NAVO-missie om de scheepvaart in de Middellandse Zee na 9/11 te beschermen tegen terrorisme, wordt omgezet in een bredere operatie met de naam Sea Guardian. Deze zal gaan samenwerken met de EU-operatie Sophia bij het tegengaan van migratie en mensensmokkel. De nieuwe Global Hawk drones van de NAVO zullen hiervoor vanaf 2017 worden ingezet vanaf de basis Sigonella op Sicilië. Human Rights Watch ziet het als de "militarisering van een humanitaire crisis".
- De radarvliegtuigen AWACS van de NAVO worden naar Turkije gestuurd in het kader van de strijd tegen ISIS. Het is nog onduidelijk of de AWACS gaat vliegen vanaf de thuisbasis Geilenkirchen of vanaf de vooruitgeschoven bases in Griekenland, Turkije en Italië. Er wordt verzekerd dat dit niet betekent dat de NAVO deel gaat uitmaken van de coalitie tegen ISIS, de operatie Inherent Resolve van de coalitie wordt door de AWACS alleen ondersteund. Dit zal een compromis zijn met de Duitsers, die een deel van het personeel van de AWACS leveren en huiverig zijn voor verstrikking van de NAVO in het grensgebied van Turkije en Syrië.
Bronnen: Reuters, BBC,Vice News (Alberto Riva), Associated Press, EUObserver (Andrew Rettman)
Aanvulling: De inlichtingeneenheid in Tunesië is een zogenaamd Fusion Center. Dit betekent dat een aantal geheime diensten en overheidinstanties er aan deelnemen.