VS-onderdelen in Europa gaan verder schieten

13 oktober - Twee onderdelen van de Amerikaanse landmacht (US Army) in Europa specialiseren zich op vuur over lange afstand. De Army Times meldt dat het gaat om het 56ste Artillery Command en de 2e Multi-Domain Task Force (MDTF). Het grotere bereik met nieuwe wapensystemen (artillerie en geleide wapens), cyberkunsten, elektromagnetische oorlogsvoering en satellieten is van belang voor het geval de Oekraïne-oorlog eskaleert. Het 56ste Command werd in 2021 gereactiveerd en 2 MDTF in hetzelfde jaar opgericht. (1 MDTF valt vanaf 2018 onder Indo-Pacific Command en dat geldt inmiddels ook voor 3 MDTF).

Tijdens de recente oefening Arcane Thunder (28 aug. - 8 sept. in Roemenië) werd een en ander getest, ook door doelgegevens van een US Army onderdeel in Duitsland door te geven aan een contingent soldaten van de 10e Mountain Division in Roemenië. Het resultaat van het schieten werd dan weer doorgegeven aan Amerikaanse, Franse en Roemeense artillerieonderdelen in Roemenië, onder meer uitgerust met HIMARS. Uiteindelijk moet er binnen de NAVO een geïntegreerd netwerk van slagveldsensoren en afvuursystemen ontstaan, waardoor commandanten elk doel met het meest relevante wapen kunnen aanvallen.

Bron: Army Times (Todd South)

Vanaf 2025 een brigade van de Bundeswehr in Litouwen

11 oktober - Een zware gevechtsbrigade van de Duitse Bundeswehr met 4000 soldaten moet vanaf 2025 in Litouwen zijn gestationeerd. Minister van defensie Pistorius noemt dit het grootste projekt uit de geschiedenis van de Bundeswehr. De konkrete planning moet eind dit jaar zijn afgesloten, afhankelijk van de bouw van infrastruktuur door de Litouwers. Men heeft lokaties in Vilnius en Kaunas op het oog. Volgens het huidige tijdsplan zal begin 2024 een voorhoedecommando van de Bundeswehr naar Litouwen worden gestuurd. In fasen wordt de brigade daarna opgebouwd, tot eind 2024 gaat het om enkele honderden soldaten voor een kernstaf. De brigade moet op zijn laatst in 2028 volledig inzetbaar zijn. Zij gaat onderdeel vormen van de Divisie 2025 die door Duitsland aan de NAVO is toegezegd en kan dus ook op andere plaatsen worden ingezet buiten Litouwen.

Er zal een geheel nieuwe brigade worden gevormd uit gevechtseenheden (bataljons?) die nu in Duitsland aanwezig zijn, maar het gaat niet om de verplaatsing van een volledige in Duitsland gelegerde brigade. Dat zou het stationeringsconcept van de Bundeswehr, dat moet voldoen aan de NAVO-verplichtingen, teveel verstoren. De militairen zullen voor een verblijf van drie jaren hun gezinnen en partners meenemen. Overigens zou volgens onderzoek van de Tagesschau maar een vijfde van de militairen daartoe bereid zijn.

Bronnen: Die Zeit, Augen Geradeaus (T. Wiegold)

AANVULLING: Momenteel is een bataljon van de Bundeswehr in Litouwen gestationeerd. Dit is onderdeel van het verdedigingsplan voor Litouwen onder leiding van de Litouwse infanteriebrigade Iron Wolf. Deze vormt samen met de lichte infanteriebrigade Griffin de landmacht van het land. Het hele Litouwse leger telt 22.000 soldaten.

Bron: IMI (Martin Kirsch, Jürgen Wagner)

Britse en Amerikaanse versterkingen in verband met Gaza-oorlog [UPDATE-4]

13 oktober - A-10 Warthog gevechtsvliegtuigen voor steun aan grondtroepen van het 354ste Fighter Squadron uit Arizona van de US Air Force zijn gisteren aangekomen in het Midden-Oosten. F-35s, F-15s en F-16s worden in het kader van de Gaza-oorlog daar ook heen gestuurd. Amerikaanse vliegtuigen van hetzelfde type A-10 van het 75ste Fighter Squadron uit Georgia waren al in de regio van Central Command. Ze zijn gespecialiseerd in het bestrijden van vijandelijke tanks en pantservoertuigen. Ook F-15Es van het op de Britse vliegbasis Lakenheath gestationeerde 494ste Expeditionary Fighter Sqaudron zijn op het strijdtoneel aangekomen. Luchtmachteenheden van de VS die al aanwezig waren blijven samen met hun plaatsvervangers in het Midden-Oosten. Dan kan bijvoorbeeld gelden voor het 421ste Fighter Squadron F-35s.

Verder is het vliegdekschip Gerald R. Ford met eskader naar het oosten van de Middellandse Zee gedirigeerd. [Het vliegdekschip Dwight D. Eisenhower is ook ter plaatse. 2000 mariniers  varen mee. De 26ste Marine Expeditionary Unit opereert in de Golf van Oman].

Bron: Reuters (Idrees Ali, Costas Pitas)

Engeland heeft onder meer patrouillevliegtuigen P-8 en twee hulpschepen van de marine naar de oostelijke Middellandse Zee gestuurd samen met drie Merlin helikopters en een compagnie mariniers. Volgende week gaat er ook een taakgroep van marineschepen heen met het landingsdok Lyme Bay en het hospitaalschip Argus. De luchtverdedigingsdestroyer Duncan (Type 45) was al eerder ter plaatse als onderdeel van een NAVO-eskader.

Bronnen: Air Force Times (Rachel Cohen), Defense News (Andrew Chuter)

UPDATE: 20 oktober - De Amerikaanse destroyer Carney heeft volgens het Pentagon in de noordelijke Rode Zee gisteren met SM-2 geleide wapens drie kruisraketten en een aantal drones van de Houthi-rebellen in Jemen onderschept, die in noordelijke richting vliegend mogelijk op weg waren naar Israël. De Carney was een dag eerder door het Suezkanaal gevaren de Rode Zee in.

Bronnen: Reuters (Idrees Ali, Costas Pitas), CNN (Jim Sciutto, Oren Liebermann, Natasha Bertrand)

UPDATE-2: 24 oktober - Luchtverdedigingsonderdelen van de Amerikaanse landmacht van drie bases in Texas, Noord-Carolina en Oklahoma zijn naar het Midden-Oosten gestuurd. Ze nemen batterijen Patriot-raketten en een batterij Terminal High Altitude Area Defense (THAAD) mee. Het zou gaan om 900 militairen. Ze moeten VS-troepen in Irak en Syrië beschermen tegen raket- en drone-aanvallen door milities, die zijn geïntensiveerd vanwege de Gaza-oorlog. Meer dan 2000 VS-militairen zijn door het Pentagon in alarmstatus geplaatst, klaar om zo nodig te vertrekken. Extra F-16s van het 119e Expeditionary Fighter Squadron (Nationale Garde New Jersey) zijn aangekomen in het Midden-Oosten.

Bron: Military.com (Konstantin Toropin)

UPDATE-3: 31 oktober - Nog 300 Amerikaanse militairen zijn naar het Midden-Oosten gestuurd. Het zijn specialisten op het gebied van explosieven, verbindingen en andere ondersteunende activiteiten (enablers).

UPDATE-4: 1 januari 2024 - De groep van het vliegdekschip Ford is op de thuisreis vanuit de Middellandse Zee. Ze worden afgelost door het amfibische aanvalsschip Bataan, het doklandingsschip Carter Hall en het amfibisch transportdok Mesa Verde (de groep heeft 2000 mariniers) die verplaatst zijn vanuit de Rode Zee naar de Middellandse Zee. Hiermee wordt de aanwezigheid van twee Amerikaanse vliegdekschepen in het Midden-Oosten beëindigd. De Eisenhouwer blijft in de Golf van Aden.

Bron: CBS News

Meer Britse militaire aanwezigheid in Noord-Europa

13 oktober - Na een politieke topkonferentie van de door Engeland geleide Joint Expeditionary Force (JEF) op het Zweedse eiland Gotland in de Baltische Zee heeft Engeland bekend gemaakt van plan te zijn de militaire aanwezigheid in Noord-Europa op te gaan voeren door volgend jaar (eenmalig?) 20.000 militairen naar deze regio te sturen om cruciale (vooral onderzeese) infrastruktuur te beschermen tegen "Russische sabotage". De 20.000 soldaten, mariniers en matrozen nemen acht marineschepen en een groep gevechtsvliegtuigen en -helikopters mee om "de politie te helpen en Rusland af te schrikken". Ze gaan meedoen aan grootschalige militaire oefeningen (onder meer Steadfast Defender in Estland en Noorwegen), luchtpatrouilles en koudweer-training.

Aan de JEF nemen Scandinavische en Baltische staten, Nederland en Engeland deel. Tijdens de oefeningen van de JEF in 2024 en 2025 zullen Oekraïense waarnemers aanwezig zijn.

Bron: Reuters (William James), Reuters (Simon Johnson, Anna Ringstrom)

Duitse Eurofighters gaan oefenen in Jordanië

10 oktober - Zes Eurofighters van de Duitse Luftwaffe zijn vandaag vertrokken vanaf de vliegbasis Laage (distrikt Rostock) voor een geplande oefening in Jordanië. De vliegtuigen worden in de lucht bijgetankt en komen 's avonds aan. Ze nemen samen met de Jordaanse luchtmacht en de US Air Force deel aan de oefening Desert Air. De oefening vindt plaats vanaf het Jordaanse militaire steunpunt Al-Asrak. Er zijn 80 Duitse soldaten ingezet, die deels met een militair transportvliegtuig A400 vanaf Laage worden ingevlogen.

De Amerikanen komen met F-15Es uit het Britse Lakenheath en F-16s uit Aviano in Italië. De oefening duurt tot 24 oktober. De Luftwaffe doet voor het eerst mee.

Bron: Redaktionsnetwerk Deutschland 

Rusland zou marinebasis gaan inrichten in Abchazië

5 oktober - Volgens de leider van de afgescheiden Georgische regio Abchazië is er een overeenkomst met Rusland getekend om een permanente vlootbasis te vestigen aan de Abchazische kust van de Zwarte Zee in het distrikt Ochamchira. Het Kremlin heeft het plan nog niet bevestigd. Wel wordt gemeld op grond van satellietbeelden dat de Russische marine na Oekraïense aanvallen met geleide wapens voor de lange afstand en drones doende is een aantal schepen op grotere afstand van de Krim naar het oosten te stationeren in de haven Novorossiysk. Volgens lokale media heeft Rusland wel al sinds 2017 een kustwachtstation in Abchazië.

Bron: Financial Times (Max Seddon)

Special forces en special operations forces

4 oktober - Task and Purpose doet een poging om ons het verschil uit te leggen tussen special forces en special operations forces. Special operations forces (in de VS) zijn alle onderdelen die vallen onder US Special Operations Command (SOCOM). Dat omvat US Naval Special Warfare (marine), Air Force Special Operations Command (luchtmacht), Army Special Operations Command (landmacht) en Marine Special Operations Command (mariniers). Als onderdelen die zijn getraind voor speciale operaties vallen hieronder bijv. Air Force Combat Controllers, Navy SEALS, Army Rangers en Army Civil Affairs onderdelen (kontakten met de plaatselijke bevolking).

Special Forces is een eigennaam voor een aantal specifieke onderdelen onder SOCOM. Dat zijn de 1ste, 3e, 5e, 7e, 10e, 19e en 20ste Special Forces Group, allemaal met een groen baret (sinds 1961 officieel). Zij zijn de belangrijkste experts bij ongeregelde oorlogsvoering die kan bestaan uit guerrilla-acties door het leger en samenwerken en trainen van lokale milities of onderdelen van de legers van de staten waar de special forces worden ingezet. Een Special Forces Group kan horen bij een regionaal commando van het Pentagon (bijv. Europa/Afrika, IndoPacific)

Bron: Task and Purpose (Joshua Skovlund)

VS sluiten militaire overeenkomsten met Ecuador

29 september - De VS hebben zonder veel ruchtbaarheid twee overeenkomsten met Ecuador gesloten die het mogelijk maken om militairen op land en zee te sturen naar dat land, in eerste instantie in het kader van de strijd tegen drugskartels.

De ene deal is een maritieme overeenkomst, die militaire schepen van de VS toestaat om aanwezig te zijn in wateren van de noordwestelijke kust van Zuid-Amerika waar transportroutes voor cocaïne lopen. Dit betreft onder meer de patrouilleboten van de Amerikaanse kustwacht, een krijgsmachtdeel dat wordt ingezet op de Atlantische en Stille Oceaan en in de Caraïben. Volgens een bij de Washington Examiner aangehaalde expert is het mogelijk dat de voorwaartse basis Manta aan de Ecuadoraanse kust heropend wordt. Dat was in de jaren negentig en tot 2009 een VS-basis. De toenmalige president Correa verlengde de overeenkomst hierover destijds niet, toen die afliep.

De andere overeenkomst is de meer algemene Status of forces-overeenkomst die de aanwezigheid en het gedrag van VS-militairen in Ecuador regelt. Zo'n verdrag maakt het gemakkelijker om bijvoorbeeld in krisissituaties troepen te sturen. Dit soort overeenkomst hebben de VS in Latijns-Amerika gesloten met Costa Rica (1983), Nicaragua (1998) en El Salvador (2007). Afgelopen september werd een overeenkomst tussen de VS en Peru gesloten om een Transnational Criminal Investigation Unit (TCIU) op te richten. 

Bron: Washington Examiner (Anne Giaritelli)    

NAVO plaatst AWACS in Litouwen [UPDATE]

28 september - De NAVO gaat voor enkele weken twee AWACS radarvliegtuigen voor observatie vanaf de oostflank plaatsen in Litouwen [Ŝiauliai waar ook gevechtsvliegtuigen van bondgenoten zijn gestationeerd] om Rusland in de gaten te houden, met name de vesting Kaliningrad. Het eerste toestel zal vandaag aankomen.

De NAVO beschikt over veertien Boeing E-3A AWACS met als thuisbasis Geilenkirchen vlak over de grens met Limburg. Ze kunnen acht en een half uur vliegen op 9 km hoogte en onder een scheve hoek omlaag kijken naar een landoppervlak ter grootte van Polen. Door bijtanken in de lucht kan de actieradius worden vergroot. Ze opereren soms vanaf vooruitgeschoven bases, eerder bijvoorbeeld in Griekenland.

Bron: The Defense Post (Inder Singh Bisht)

UPDATE: 29 september - Overigens hebben de AWACS van de NAVO sinds februari 2022 - het begin van de oorlog - vanaf andere bases al honderden vluchten uitgevoerd boven Oost-Europa.

De VS hebben verder vier F-16s extra naar Roemenië gestuurd om de luchtpolitie van de NAVO te versterken.

Ook is bekend geworden dat de luchtpolitiemissie van de NAVO boven de Baltische regio (sinds 2004 toen de Baltische staten toetraden) gedurende 2024 zal plaatsvinden vanuit Letland in plaats vanuit Estland. De Estische vliegbasis Ämari wordt gemoderniseerd en van de lente tot de herfst van 2024 neemt de Letse vliegbasis Lielvãrde die rol over.

Bron: Airforce Technology (Richard Thomas)

Australië stapt over op langeafstandswapens

28 september - Australië heeft een grootscheepse herstrukturering van het leger aangekondigd, waarbij de nadruk zal komen te liggen op wapens voor de lange afstand, gericht tegen China. De reorganisatie zal gespecialiseerde gevechtsbrigades positioneren op drie bases: de lichte, snel inzetbare 1ste brigade in het noorden bij Darwin, de 3e pantserbrigade met tanks in het noordoosten bij Townsville (werkt samen met de marine voor amfibische operaties) en de gemengde gemotoriseerde 7e brigade in het oosten bij Brisbane. Het hele proces zal vijf tot zes jaar duren en leidt tot verhuizing van bijna 1000 militairen. Verder zal er een nieuwe 10e brigade worden gevormd in het zuiden bij Adelaide met een kapaciteit voor langeafstandsvuur met precisiewapens (onder meer HIMARS artillerie) en een geïntegreerde lucht- en raketverdediging (NASAM). De aanschaf van de nieuwe stille onderzeeërs met nukleaire aandrijving en Tomahawk kruisraketten (kosten voor de raketten 830 miljoen dollar) past ook hierbij. Het bestaande 1ste pantserregiment in Adelaide zal worden omgevormd voor de introduktie van nieuwe technologie en praktijken. En in Queensland en het Noordelijk Territorium zullen in Queensland drie groepen worden gecreëerd die wapens en personeel van zee naar land kunnen transporteren (littoral lift) voor amfibische operaties in de direkte omgeving (in tegenstelling met de huidige prioriteit op landoorlogen in het Midden-Oosten). Deze groepen zijn uitgerust met middelzware en zware landingsschepen en komen op dezelfde lokaties als de brigades.

Bronnen: AFP, Sidney Morning Herald (Matthew Knott), Persbericht Australische Ministerie van defensie, USNI News (Aaron-Matthew Lariosa)

China plaatst sensoren in de Zuid-Chinese Zee en op Cuba

27 september - China heeft twee weken geleden twee automatische stations voor scheepsidentificatie geplaatst op de betwiste Paracel-eilanden in de Zuid-Chinese Zee. Ze vullen een blinde vlek in het op land gestationeerde Automatic Identification System (AIS) voor schepen en hebben kontakt met het BeiDou satellietsysteem. China wil dat schepen die varen binnen hun jurisdictie een AIS transponder hebben en die te alle tijde aan hebben staan.

Vietnam heeft geprotesteerd tegen de grondstations, die ze zien als schending van hun soevereiniteit. China kontroleert de Paracel-eilanden sinds 1974 en heeft in 2012 een administratief centrum en militaire basis ('Sansha City') gevestigd op het grootste eiland van de archipel, Woody Island.

Bron: Marine Executive

Chinese afluisterpost op Cuba

September - Janes Defence and Intelligence Review konkludeert op basis van satellietbeelden dat China op Cuba bij de stad Bejucal een interceptie-installatie heeft geplaatst voor Signals Intelligence - SIGINT. Er is in elk geval een volgradar voor ballistische raketten, een opstelling die geschikt is voor het volgen en opvangen van maritieme en vliegtuigverbindingen in het zuiden van de VS en de Golf van Mexico en een satellietgrondstation (SATCOM) op 175 km van het vasteland van de VS. Volgens Janes vertoont de installatie grote gelijkenis met die op de Chinese eilandbases in de Zuid-Chinese Zee, in het bijzonder de radars op Fiery Cross Reef.

Bejucal was tijdens de Cubacrisis (1962) de plaats waar kernwapens van de Sovjet-Unie aanwezig waren. Eerdere berichten over een afluistercentrum in de Wall Street Journal waren zowel door het Pentagon als door Cuba ontkent. Het is mogelijk dat het in elk geval gaat om een volgradar en een grondstation voor satellietcommunicatie. De aandacht van Janes richt zich verder op een antennepark. De soort antennes zouden wijzen op het volgen van de lokatiegegevens van het vlieg- en scheepsverkeer, niet zozeer op afluisteren. 

Bronnen: Janes Defence and Intelligence Review (Naqi Wasif, Sean O'Connor, Daniel Wasserby), Reuters (Dave Sherwood, Matt Spetalnick), Al Jazeera 

Europese raketverdediging Sky Shield

24 september - Deutsche Welle bericht over de stand van zaken bij het NAVO-projekt Sky Shield (ESSI) voor de Europese luchtverdediging. Tot nu toe hebben zich hierbij negentien Europese landen aangesloten. Belangrijke wegblijvers zijn de Zuid-Europese landen en ook Frankrijk en Polen. Vooral in Frankrijk bestaat er bezwaar tegen dat Sky Shield gaat werken met Amerikaanse en Israëlische systemen.

Het doel van Sky Shield is een sluitende Europese verdediging tegen alle dreigingen vanuit de lucht. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de korte afstand (tot 15 km ver en zes km hoog), middellange (15-50 km ver en tot 25 km hoog) en lange afstand (meer dan 50 km ver en tot 35 km hoog).

Voor de korte en middellange afstand moeten bestaande wapensystemen worden vervangen door moderne zoals het door Duitsland geproduceerde IRIS-T (tegen raketten, kruisraketten, drones, vliegtuigen en helikopters, bereik tot 40 km ver en 20 km hoog). Duitsland gaat daarvan in de toekomst zes systemen aanschaffen, er zijn er al twee geleverd aan Oekraïne hetgeen slagveldervaring oplevert.

Voor de lange afstand moet het bestaande Patriot systeem verder worden gemoderniseerd. Het is gericht tegen vliegtuigen, kruisraketten en middellange afstand raketten. De modernisering is vooral nodig tegen kruisraketten. Er is in Europa ook nog geen verdediging tegen (Russische) raketten voor de lange afstand (meer dan 1000 km) die van buiten de atmosfeer kunnen worden aangestuurd. Hiervoor zou de Israëlische Arrow-3 moeten dienen, die eind 2025 in Duitsland beschikbaar zou komen. Arrow-3 kan aanstormende raketten tot een hoogte van 100 km aanvallen en heeft een bereik van 2400 km ver. Het is net als Patriot een mobiel systeem.

ESSI gaat deel uitmaken van de bredere luchtverdediging van de NAVO geheten NATO Integrated Air Defense system (NATINADS)

* De bestaande raketverdediging van de NAVO in Europa op land ALTBMD in Roemenië en Polen is formeel tegen de raketten van Iran gericht, hoewel dit door Rusland wordt betwijfeld.

Bron: Deutsche Welle (Ralf Bosen)